در بسیاری از حوادث تجمع افراد به معضلی جدی برای امدادرسانی تبدیل شده است. تجمعی که نه تنها روند عملیات را کُند می کند بلکه جان مصدومان و حتی خود حاضران را به خطر می اندازد. محل حادثه جایی برای تماشا و کنجکاوی و گرفتن سلفی و لایو اینتساگرامی نیست.
به گزارش اخبار ما وقتی حادثه ای رخ می دهد زمان به سرعت می گذرد و هر ثانیه می تواند مرز بین زندگی و مرگ باشد. در چنین لحظاتی حضور بی مورد تماشاچیان راه را بر امدادگران می بندد و جان های آسیب دیده را به خطر می اندازد. محل حادثه جایی برای گرفتن عکس یا ثبت سلفی نیست؛ آنجا باید سکوت کرد راه را باز گذاشت و به نجات جان ها فکر کرد.
در بسیاری از حوادث شهری از جمله آتش سوزی ها تصادفات جاده ای و سایر بحران های مشابه حضور گسترده مردم در محل حادثه به عنوان تماشاچی به یکی از چالش های اصلی نیروهای امدادی و انتظامی تبدیل شده است.
بر اساس اظهارات نیروهای آتش نشانی و اورژانس تجمع افراد غیرمتخصص و گوشی به دست در محل حادثه علاوه بر ایجاد ترافیک و سد معبر موجب کاهش سرعت عملیات امدادرسانی و حتی افزایش سطح خطر برای مصدومان و خود تماشاچیان می شود.
بسیاری از افراد بدون توجه به خطرات به محل حادثه نزدیک می شوند. ممکن است در جریان انفجار ثانویه ریزش ساختمان یا تصادف زنجیره ای خودشان قربانی بعدی باشند. این موضوع نه تنها جان تماشاچی را تهدید می کند بلکه فشار مضاعفی به تیم های امدادی وارد می کند.
یکی از مسئولان سازمان آتش نشانی در گفت وگو با خبرنگار اخبار ما تأکید می کند: « در بسیاری از موارد خودروهای امدادی به دلیل ترافیک جمعیت نمی توانند به محل حادثه دسترسی سریع داشته باشند و این مسئله می تواند باعث از دست رفتن لحظات طلایی برای نجات جان افراد شود.
حضور تماشاچیان در صحنه حوادث علاوه بر ایجاد اختلال در کار امدادگران خطر جانی برای خود افراد نیز به همراه دارد. در مواردی دیده شده که پس از وقوع انفجار یا ریزش ثانویه تماشاچیان نیز آسیب دیده اند.»
از سوی دیگر کارشناسان حوزه ارتباطات اجتماعی معتقدند که بخشی از این رفتار ناشی از نبود آموزش عمومی و فرهنگ سازی کافی در مواجهه با حوادث است. مردم اغلب از روی دلسوزی کنجکاوی یا عادت به مستندسازی با تلفن همراه وارد صحنه حادثه می شوند بی آنکه به عواقب آن توجه داشته باشند.
در همین راستا پلیس و سازمان مدیریت بحران کشور بارها از مردم خواسته اند تا در مواجهه با حادثه آرامش خود را حفظ کرده از محل حادثه فاصله بگیرند و مسیر را برای عبور خودروهای امدادی باز نگه دارند.
بر اساس اعلام نهادهای ذی ربط اجرای کمپین های آگاهی بخش آموزش های رسانه ای و گنجاندن رفتارهای صحیح در مواجهه با بحران در کتب درسی می تواند نقش مهمی در اصلاح این رفتار پرخطر ایفا کند.
تماشاچیان حوادث؛ تهدید خاموش برای عملیات امداد و نجات
در بسیاری از حوادثی مانند آتش سوزی تصادف های رانندگی یا حتی حوادث طبیعی جمعیت زیادی از مردم به عنوان “تماشاچی” در محل حادثه حضور پیدا می کنند. این رفتار به ظاهر طبیعی در عمل می تواند تهدید بزرگی برای جان انسان ها و روند امدادرسانی باشد.
محمدرضا مرشددوست کارشناس حوزه ایمنی نیز در گفت وگو با اخبار ما در این باره اظهار می کند که مردم فکر می کنند کمک کردن در حادثه ها یعنی انجام کاری خارق العاده فکر می کنند اطلاعات داشتن برای کمک به همنوعان این است که مانند اعضای یک تیم امدادی عمل کنند؛ در حالی که شاید ترک محل بهترین کمک باشد.
این کارشناس ایمنی با بیان اینکه اطلاعات مردم در این زمینه کم است یا درباره آن بی تفاوت هستند بیان می کند که بخشی از انرژی ما صرف این می شود که مردم را از محل وقوع حادثه پراکنده کنیم همین موضوع باعث می شود که سرعت عملیات هم کم شود. همچنین بر تصمیم گیری فرمانده عملیات که هم مردم و هم نیرویش درگیر هستند تاثیر می گذارد.
حضور افراد غیرمتخصص در محل حادثه به خصوص در محل های شلوغ شهری باعث ایجاد ترافیک سد معبر و کاهش سرعت دسترسی نیروهای امدادی می شود. مثلاً در آتش سوزی های شهری ماشین های آتش نشانی ممکن است به سختی به محل حادثه برسند یا به خاطر تجمع مردم فضای کافی برای استقرار و شروع عملیات را نداشته باشند.
وی در بخش دیگری از مصاحبه خود با اخبار ما به بیان نمونه ای در خصوص حضور مرگبار تماشاگران حوادث پرداخت و اظهار کرد که این را باید در نظر بگیریم که حضور تماشگران فقط در حوادثی مثل آتش سوزی و … موجب اختلال نمی شود حضور تماشاچیان در محلی که فردی قصد خودکشی دارد هم مثالی است که نشان می دهد حضور افراد تماشاچی چقدر آسیب زننده است. برای صحبت درباره این موضوع باید بدانیم که اقدام به خودکشی با انجام خودکشی متفاوت است. زمانی که فردی اقدام مورد نظرش را انجام داده خودکشی محسوب می شود اما گاهی افراد به دلایل مختلف تهدید به خودکشی می کنند.
وی ادامه داد: به طور مثال دختر یا پسر نوجوانی که به دلایل شخصی بالای ساختمانی ایستاده و تهدید می کند که خودش را به پایین پرت می کند در این شرایط یکی از آسیب زننده ترین مسائل حضور افراد تماشاچی است چرا که فرد اگر هم قصد برگشت داشته باشد گاهی به خاطر حضور افرادی که او را نگاه می کنند خود را پرت می کند. در بسیاری از موارد اقدام به خودکشی احتمال این که فرد منصرف شود بسیار بالاست اما متاسفانه با حضور مردم تصور می کند که اگر نپرد به عنوان یک ترسوی بزدل شناخته می شود. بعضا دیده می شود که تماشاچیان فرد را «هو» می کشند؛ به عبارتی این افراد با نگاه کردن او را به انجام کار تشویق می کنند و در مرگ این فرد شریک خواهند بود.
انتشار اطلاعات نادرست یا حساس
در بسیاری از سوانح شهری ازدحام جمعیت در محل حادثه مانع امدادرسانی سریع می شود. نیروهای امدادی هشدار داده اند که تجمع مردم عکاسی فیلمبرداری و انتشار تصاویر نه تنها عملیات نجات را مختل می کند بلکه جان افراد حاضر را نیز با خطر مواجه می سازد. حفظ آرامش و باز نگه داشتن مسیر مهم ترین کمکی است که هر شهروند می تواند در چنین مواقعی انجام دهد.
فیلمبرداری و عکاسی توسط تماشاچیان و انتشار آن در فضای مجازی می تواند باعث پخش اطلاعات غلط جریحه دار شدن احساسات خانواده ها یا حتی افشای اطلاعات حساس شود. نگاه های خیره گرفتن عکس یا فیلم و حتی اظهار نظرهای نابه جا در محل حادثه می تواند آسیب روانی عمیقی به فرد مصدوم یا خانواده اش وارد کند. این اتفاق در حوادثی مثل تصادف یا آتش سوزی منجر به فوت بیشتر دیده می شود.
بسیاری از مردم نمی دانند که حضورشان چه اختلالی ایجاد می کند. رسانه ها مدارس و حتی شبکه های اجتماعی باید نقش فعالی در آموزش رفتار درست هنگام مواجهه با حادثه داشته باشند. جمله ای مثل «تماشاچی نباش امدادگر باش» می تواند تبدیل به یک شعار فرهنگی شود.
حضور تماشاچیان در صحنه های حادثه اگرچه از سر کنجکاوی یا دلسوزی است اما عملاً آسیب زاست. جان افراد در دستان امدادگران است و هر ثانیه برای نجات حیاتی است. پس بهتر است وقتی حادثه ای می بینیم راه را باز کنیم آرامش را حفظ کنیم و اگر کمکی از دستمان برمی آید در هماهنگی با نیروهای امدادی انجام دهیم.
انتهای پیام