همه ی ما کپسول های آتش نشانی را در خانه محل کار یا خودرو دیده ایم. این ابزار نجات بخش در لحظات حساس می تواند از آسیب های جبران ناپذیر جلوگیری کند. اما نکته ی اصلی اینجاست که یک کپسول آتش نشانی بدون شارژ عملاً بی فایده است. پس چطور مطمئن شویم که کپسول ها در لحظه نیاز آماده ی کار هستند؟ پاسخ ساده است : زمان بندی صحیح برای شارژ و نگهداری.
چه عواملی در زمان بندی شارژ کپسول آتش نشانی مؤثر هستند؟
۱. نوع ماده اطفاء :
کپسول های آتش نشانی با مواد مختلفی شارژ می شوند؛ مثل آب فوم پودر خشک یا دی اکسید کربن. هر کدام از این مواد زمان و شرایط خاصی برای شارژ نیاز دارند. به طور مثال :
- کپسول های پودری : معمولاً هر ۶ ماه یکبار بررسی و سالانه شارژ می شوند.
- کپسول های CO۲ : به دلیل فشار بالای گاز هر ۵ سال یکبار نیاز به آزمایش فشار دارند.کپسولهای آتش نشانی در انواع مختلفی تولید میشوند که شارژ آنها نیز تفاوتهایی دارد. اگر کپسول آتش نشانی CO2 را خریداری کردهاید، باید هر ۶ ماه یک بار آن را مورد بررسی قرار دهید و سالی یک بار نسبت به شارژ آن اقدام کنید. اگر در زمان بررسی و چک کردن کپسول شارژ آن کاهش پیدا کرده است باید نسبت به شارژ آن اقدام کنید. به طور ماهانه باید از نظر موقعیت مکانی و وضعیت بدنه کپسول مورد بررسی قرار گیرد.
۲. شرایط محیطی نگهداری :
- دمای محیط : گرمای زیاد یا سرمای بیش از حد می تواند مواد داخل کپسول را از بین ببرد. برای مثال کپسول های CO۲ در دمای پایین بهتر عمل می کنند.
- رطوبت : رطوبت بالا می تواند باعث زنگ زدگی بدنه و کاهش کارایی کپسول شود.
- نور مستقیم خورشید : تابش مستقیم آفتاب باعث افزایش فشار داخلی گاز و خرابی سوپاپ ها می شود.
۳. مدت زمان استفاده :
کپسول های آتش نشانی حتی اگر استفاده نشوند باید بر اساس مدت زمان تعیین شده شارژ شوند. چرا؟
- مواد شیمیایی داخل کپسول ممکن است ته نشین شوند و عملکرد آنها کاهش یابد.
- فشار داخلی ممکن است به مرور زمان افت کند.
همچنین برای شارژ کپسول آتش نشانی به این لینک مراجعه کنید.
۴. استانداردهای ایمنی :
برخی استانداردهای ایمنی در کشورها و صنایع مختلف الزاماتی برای زمان بندی شارژ کپسول دارند. در ایران استاندارد ملی الزام می کند که کپسول های آتش نشانی سالانه سرویس شوند.
۵. نشانه های ظاهری خرابی :
همیشه به ظاهر کپسول دقت کنید. موارد زیر می توانند نشان دهنده ی نیاز فوری به سرویس باشند :
- شکستگی یا خراش روی بدنه.
- کاهش فشار بر اساس نشانگر.
- نشت مواد یا گاز.
جدول زمان بندی پیشنهادی برای شارژ کپسول های آتش نشانی
نوع کپسول |
زمان بررسی دوره ای |
زمان شارژ کامل |
پودری (Dry Powder) |
هر ۶ ماه |
سالی یکبار |
دی اکسید کربن (CO۲) |
هر ۱۲ ماه |
هر ۵ سال یکبار (آزمون فشار) |
فومی (Foam) |
هر ۶ ماه |
سالی یکبار |
آبی (Water) |
هر ۶ ماه |
سالی یکبار |
مراحل شارژ کپسول آتش نشانی
۱. بررسی اولیه :
- وضعیت ظاهری بدنه.
- فشار داخلی با استفاده از مانومتر.
- سلامت شیلنگ ها و سوپاپ.
اطلاعات تکمیلی در مورد شارژ انواع کپسول آتش نشانی و اینکه چه زمانی باید شارژ شوند می توانید از دو مجموعه و وب سایت زیر اطلاعات تکمیلی را به دست آورید:
https://spectrumfire.co.nz/fire-extinguisher-recharging-what-you-need-to-know/
https://www.firstalert.com/us/en/safetycorner/how-to-maintain-and-recharge-fire-extinguisher/
۲. تخلیه مواد :
- ماده داخل کپسول تخلیه شده و به صورت اصولی دفع می شود.
۳. تمیزکاری :
- داخل و خارج کپسول از هر گونه آلودگی و زنگ زدگی پاک می شود.
۴. پر کردن مجدد :
- با توجه به نوع کپسول ماده اطفاء مناسب و به میزان دقیق شارژ می شود.
۵. آزمایش فشار :
- فشار داخلی کپسول با دستگاه های مخصوص تنظیم و بررسی می شود.
۶. پلمب و ثبت اطلاعات :
- کپسول پس از شارژ پلمب شده و تاریخ شارژ و زمان شارژ بعدی ثبت می شود.
چند نکته مهم در نگهداری کپسول آتش نشانی
- بازرسی منظم : حتی اگر نیازی به شارژ نداشته باشد باید هر ماه بررسی شود.
- آموزش کارکنان : افراد مسئول باید با نحوه استفاده صحیح آشنا باشند.
- ثبت سوابق : تمامی فعالیت های مربوط به شارژ و سرویس در دفترچه یا سیستم ثبت شود.
جمع بندی
شارژ به موقع کپسول های آتش نشانی نه تنها از خسارات جانی و مالی جلوگیری می کند بلکه امنیت محیط زندگی و کار را تضمین می کند. با رعایت زمان بندی و اصول نگهداری همیشه آماده مقابله با آتش سوزی های احتمالی خواهید بود