فضانوردی که هابل را در فضا لمس کرده، چگونه آن را توصیف می کند؟

به گزارش اخبار ما جان گرونسفلد یک ماکت از تلسکوپ فضایی هابل را در قفسه کتاب هایش دارد. این ماکت درست کنار ماکت شاتل فضایی ناسا قرار دارد که ۳۵ سال پیش هابل را به فضا برد و دلیل وجود هر دو در آنجا نیز بر کسی پوشیده نیست.

به نقل از اسپیس گرونسفلد فضانورد سابق ناسا که هم به عنوان دانشمند ارشد و هم به عنوان رهبر بخش علمی این آژانس خدمت کرده است به هابل کمک کرد تا این مدت در فضا دوام بیاورد. او بین سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ در حداقل سه ماموریت از پنج ماموریت تعمیر تلسکوپ فضایی نمادین ناسا شرکت داشت. آخرین ماموریت پرواز سرویس دهی STS-۱۲۵ با شاتل آتلانتیس بود که ناسا فکر می کرد حداقل پنج سال دیگر به عمر هابل اضافه می کند و این در حالی بود که ناسا امیدوار بود که تعمیر دیگری تا ۱۵ سال دیگر نیاز نباشد و ماه آینده ناسا شانزدهمین سالگرد آخرین سرویس هابل را جشن خواهد گرفت.

گرونسفلد که خود را طرفدار هابل می داند در مصاحبه ای می گوید: به خاطر تمام ماموریت های منتهی به آن و ماموریت ۲۰۰۹ ما این رصدخانه هنوز هم یک تلسکوپ پیشرفته است. بزنم به تخته می تواند ۱۰ سال دیگر هم عمر کند و این شکست تلسکوپ نخواهد بود که به عمر آن پایان می دهد بلکه این خواهد بود که در جو خیلی پایین می آید تا جایی که دیگر نمی تواند به طور پیوسته جهت گیری خود را حفظ کند.

گرونسفلد می گوید که حتی این فرآیند هم سال ها طول خواهد کشید. او افزود: بنابراین هابل واقعا خرگوش انرژی زا در میان فضاپیماهاست. اگرچه همیشه اینطور نبوده است. روزگاری هابل پتانسیل تبدیل شدن به بزرگترین شرمساری ناسا را داشت.

مشکل هابل چه بود؟

این ماجرا در سال ۱۹۹۰ ماه ها پس از پرتاب هابل توسط شاتل دیسکاوری توسط ناسا در روز ۲۴ آوریل همان سال آغاز شد؛ زمانی که ستاره شناسان مشتاقانه منتظر دیدن اولین عکس های این تلسکوپ فضایی بودند. مشکل چه بود؟ تصاویر بسیار تار بودند. هابل نقصی به نام «انحراف کروی» در آینه خود داشت. این امر مستلزم یک ماموریت جدید و انجام تعمیرات در فضا توسط فضانوردان برای رفع نقص اپتیک با نصب تجهیزات جدید بود. خوشبختانه ارتقاء هابل چیزی بود که ناسا همیشه قصد انجام آن را داشت.

گرونسفلد که در آن زمان در مؤسسه فناوری کالیفرنیا در نجوم اشعه ایکس و اشعه گاما کار می کرد می گوید: وقتی پرتاب شد دارای انحراف کروی بود بنابراین برای ستاره شناسان بسیار ناامیدکننده بود. او در سال ۱۹۹۲ به عنوان فضانورد به ناسا پیوست و پشتیبانی ماموریت STS-۶۱ را در سال ۱۹۹۳ برای تعمیر چشم های معیوب هابل با اپتیک اصلاحی بر عهده گرفت.

گرونسفلد می گوید: از آنجایی که این تلسکوپ برای سرویس رسانی طراحی شده بود ما توانستیم آن را با خدمه ماموریت STS-۶۱ نجات دهیم.

گرونسفلد اعتراف کرد که در سال ۱۹۹۰ به عنوان یک ستاره شناس پرتو گاما بزرگترین طرفدار هابل نبود. کار او بر رصدخانه پرتو گامای کامپتون ناسا و تلسکوپ فضایی پرتو ایکس چاندرا متکی بود اما هابل در آن زمان بحث های مربوط به بودجه را تحت سلطه خود گرفته بود.

هابل محبوب نبود مگر اینکه یک ستاره شناس هابل می بودید زیرا بودجه و توجه زیادی را به خود جلب می کرد. بنابراین وقتی انحراف کروی کشف شد فکر کردم که این واقعا به نجوم آسیب خواهد رساند. البته اکنون می دانم که کاملا اشتباه می کردم زیرا هابل با سایر رصدخانه ها به خوبی کار می کند.

تعمیر یک نماد فضایی

در ماموریت STS-۶۱ که به فرماندهی ریچارد کاوی (Richard Covey) انجام شد نه تنها اپتیک اصلاحی برای دید هابل نصب شد بلکه دو مجموعه ژیروسکوپ برای موقعیت یابی واحدهای کنترل آنها فیوزهای الکتریکی و آرایه های خورشیدی تلسکوپ فضایی نیز تعویض شدند. فضانوردان در حال پیاده روی فضایی دستگاه جدید دوربین سیاره ای میدان دید باز ۲ را نیز نصب کردند و ارتقاهای دیگری نیز انجام دادند.

ماموریت های سرویس دهی بعدی تعمیرات و ارتقاهای بیشتری را انجام دادند از جمله دوربین اصلی هابل که اکنون دوربین سیاره ای میدان دید باز ۳ است و در سال ۲۰۰۹ توسط گرونسفلد و همکار فضانوردش اندرو فوستل (Andrew Feustel) در ماموریت STS-۱۲۵ نصب شد. در طول یک تعمیر استثنایی در یک پیاده روی فضایی در ماموریت STS-۱۲۵ مایکل ماسیمینو (Michael Massimino) و مایکل گود (Michael Good) مجبور شدند یک نرده گیر کرده را با دست از هابل جدا کنند تا یک طیف نگار شکسته را تعمیر کنند که خود بی سابقه بود. فضانوردان مجبور شدند ۱۱۷ پیچ کوچک را باز کنند بدون اینکه هیچ کدام را از دست بدهند و سپس یک بُرد منبع تغذیه شکسته را تعویض کنند تا چیزی را که هرگز برای تعمیر در فضا طراحی نشده بود تعمیر کنند.

گرونسفلد تا به امروز یکی از آن پیچ های کوچک را نگه داشته است.

او نه تنها فضانوردان حاضر در پروازهای تعمیر بلکه مهندسان و دانشمندان بی شماری را که روی زمین بودند و هابل را برای سرویس رسانی طراحی کردند و سپس ابزارهای جدید و مدرن تری را برای استخراج علم بیشتر از این رصدخانه قدیمی ابداع کردند تحسین می کند.

ماموریت STS-۱۲۵ آخرین ماموریت تعمیر هابل بود که هرگز اتفاق نیفتاد. ناسا در سال ۲۰۰۴ و در پی فاجعه غم انگیز شاتل کلمبیا در سال ۲۰۰۳ که منجر به کشته شدن هفت فضانورد شد آن را لغو کرد. از گرونسفلد که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ به عنوان دانشمند ارشد ناسا خدمت می کرد در آن زمان پرسیده شد که چه نوع گزینه های افزایش طول عمری برای هابل امکان پذیر است.

گرانسفلد و چاک شاو (Chuck Shaw) مدیر پرواز ناسا به تدوین طرحی کمک کردند که مستلزم دو شاتل فضایی بود یکی برای بازدید از هابل و دیگری به عنوان یک کشتی نجات در حالت آماده باش که تایید مایک گریفین (Mike Griffin) مدیر وقت ناسا را دریافت کرد و منجر به یک ماموریت نهایی در سال ۲۰۰۶ شد.

گرونسفلد می گوید: دلیل اینکه هابل هنوز یک رصدخانه عالی است و علم در سطح جهانی تولید می کند این است که ما توانستیم ابزارها را تغییر دهیم. این توانایی تغییر ابزارها است که به شما امکان می دهد یک رصدخانه ۳۵ ساله داشته باشید که هنوز هم همان نوع کاوش علمی را انجام می دهد که از ابتدا انجام می داد.

دیگر هیچ ماموریت تعمیر و نگهداری برای تلسکوپ فضایی هابل برنامه ریزی نشده است اگرچه یک میلیاردر طرحی را برای بازدید نهایی ارائه داده است تا به آن عمر بیشتری ببخشد. در واقع در طول ماموریت STS-۱۲۵ گرونسفلد و خدمه اش یک دستگاه اتصال به هابل اضافه کردند تا یک وسیله نقلیه در آینده بتواند به هابل متصل شود تا یا مدار آن را دوباره تقویت کند یا به آن کمک کند تا مدار را ترک کند و با خیال راحت در جو زمین بسوزد. ناسا تصمیم گرفته که یک ماموریت خصوصی را که توسط جرد ایزاکمن و اسپیس ایکس طراحی شده در حال حاضر انجام ندهد. برنامه تلسکوپ هابل نیز مانند بسیاری از برنامه های ناسا با کاهش بودجه احتمالی روبرو است و همین بازدید دیگری از آن را بعید می کند.

یک سفیر برای ناسا

با این حال علم به دست آمده از هابل هم برای ستاره شناسان و هم برای عموم مردم نفس گیر بوده است.

گرونسفلد می گوید: داده های هابل در طول دوران فعالیتش به دانشمندان این امکان را داده است که وجود سیاه چاله ها را اثبات کنند درک ما از سن جهان را اصلاح کنند و به چند صد میلیون سال پس از مه بانگ که همه چیز را آغاز کرد نگاهی بیندازند. شگفتی هایی نیز وجود داشت. مانند زمانی که هابل در سال ۱۹۹۴ شاهد برخورد دنباله دار شومیکر-لوی ۹ به مشتری بود؛ چیزی که می دانیم می تواند به طور منظم اتفاق بیفتد. ما آن را فورا دیدیم.

گرونسفلد که در سال ۲۰۱۶ از ناسا بازنشسته شد گفت که از این بابت خوشحال است که هابل به اندازه کافی دوام آورده تا در کنار تلسکوپ فضایی جیمز وب یک رصدخانه مادون قرمز که قدرتمندترین تلسکوپ فضایی ساخته شده تاکنون است خدمت کند. این تلسکوپ در دسامبر ۲۰۲۱ پرتاب شد و این دو پرچمدار نجوم اکنون با تلسکوپ های دیگر همکاری می کنند تا لایه به لایه زمان کیهانی را کاوش کنند.

گرونسفلد افزود: اکنون پس از گذشت ۳۵ سال از پرتاب هابل پرونده علمی آن حتی قوی تر از قبل است زیرا ما رصدخانه جیمز وب را داریم و این دو به خوبی با هم کار می کنند. به عنوان مدیر وابسته به آن این رؤیای من بود.

اما شاید بزرگترین شگفتی شگفتی و حیرتی بود که هابل در مورد جهان به عموم نشان می داد.

گرونسفلد می گوید: بیش از نیمی از مردم روی سیاره زمین هرگز جهانی بدون تلسکوپ فضایی هابل را ندیده اند. از دیدگاه ناسا هابل احتمالا بهترین سفیر ناسا در عرصه فضا است.

انتهای پیام