نمونه دادخواست به شورای حل اختلاف

نمونه دادخواست به شورای حل اختلاف سندی است که به افراد کمک می کند تا بتوانند مطالبات و اختلافات خود را به صورت قانونی و در چارچوب صلاحیت این نهاد قضایی مطرح کنند. یافتن یک نمونه دادخواست دقیق و کاربردی می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات حقوقی باشد و به افراد این امکان را می دهد که با آگاهی کامل، اولین گام را در مسیر احقاق حق خود بردارند.

شاید شما هم در موقعیتی قرار گرفته اید که برای حل یک مشکل حقوقی، خود را نیازمند مراجعه به مراجع قضایی دیده اید. اما همین که پای به دنیای پر از اصطلاحات و فرآیندهای پیچیده حقوقی می گذارید، احساس سردرگمی سراغتان می آید. در چنین شرایطی، دانستن اینکه چگونه باید یک دادخواست را تنظیم و به مرجع مربوطه ارائه داد، از نان شب واجب تر می شود. شورای حل اختلاف، به عنوان نهادی مردمی و با هدف کاهش حجم پرونده های دادگستری، مسیری آسان تر و سریع تر را برای حل بسیاری از اختلافات فراهم آورده است. اما حتی در این شورا نیز، تنظیم صحیح دادخواست، کلید اصلی ورود به فرآیند رسیدگی است. این مقاله، همچون راهنمایی دلسوز، شما را در این مسیر همراهی می کند تا با اجزا، انواع و نحوه تنظیم دادخواست های رایج آشنا شوید و با اطمینان خاطر، گام های اولیه را بردارید.

سفری به دنیای دادخواست: اولین قدم در مسیر احقاق حق

آغاز یک دعوای حقوقی، هرچند ممکن است اضطراب آور به نظر برسد، اما با آگاهی و شناخت فرآیندها، می توان از پیچیدگی های آن کاست. دادخواست، نقطه شروع این مسیر است؛ سندی که تمام آنچه از دادگاه یا شورا می خواهید، به همراه دلایل و مستندات شما، در آن گنجانده می شود.

دادخواست چیست و چرا اهمیت دارد؟

در نظام حقوقی ما، دادخواست به معنای یک درخواست رسمی و کتبی است که فرد یا اشخاصی (خواهان) به مرجع قضایی (دادگاه یا شورای حل اختلاف) ارائه می دهند تا از شخص یا اشخاصی دیگر (خوانده) حق یا خواسته ای را مطالبه کنند. این سند، شالوده هر دعوای حقوقی مدنی را تشکیل می دهد و بدون آن، هیچ دعوایی در مراجع قضایی قابل رسیدگی نخواهد بود. اهمیت دادخواست در آن است که نه تنها مرجع رسیدگی کننده را از خواسته شما مطلع می سازد، بلکه حدود صلاحیت آن مرجع و چارچوب رسیدگی را نیز تعیین می کند. هرچه دادخواست دقیق تر و روشن تر تنظیم شود، روند رسیدگی نیز شفاف تر و مؤثرتر خواهد بود.

شاید در نگاه اول، دادخواست را با واژه هایی مانند «شکوائیه» یا «عریضه» اشتباه بگیرید، اما هر یک کاربرد متفاوتی دارند. شکوائیه سندی است که برای طرح دعاوی کیفری (مانند سرقت، کلاهبرداری یا ضرب و جرح) به دادسرا ارائه می شود. در مقابل، عریضه بیشتر به معنای یک درخواست کلی و غیرحقوقی است که ممکن است به نهادهای مختلفی ارائه شود و لزوماً جنبه قضایی ندارد. بنابراین، زمانی که شما قصد دارید یک حق مالی یا غیرمالی را از کسی مطالبه کنید، دادخواست تنها ابزار قانونی شماست.

آشنایی با شورای حل اختلاف: گام اول برای حل و فصل مسالمت آمیز

شورای حل اختلاف، نهادی است که با هدف ارتقاء مشارکت مردمی در فرآیند عدالت، سرعت بخشیدن به حل و فصل اختلافات و کاهش مراجعات به دادگستری ایجاد شده است. این شوراها، با رویکردی متفاوت از دادگاه های عمومی، سعی در ایجاد صلح و سازش بین طرفین دعوا دارند. فلسفه وجودی شورای حل اختلاف، بر این ایده استوار است که بسیاری از اختلافات کوچک و کم اهمیت، می توانند با مداخله ریش سفیدان، معتمدان محلی و افراد آگاه به امور حقوقی، بدون نیاز به فرآیندهای پیچیده و زمان بر قضایی حل شوند. این نهاد، به نوعی پلی میان مردم و سیستم قضایی است و تلاش می کند تا اختلافات را در فضایی دوستانه تر و با صرف زمان و هزینه کمتر، به سرانجام برساند.

برای بسیاری از افراد، مراجعه به دادگاه با ترس و اضطراب همراه است. اما شورای حل اختلاف، با فضایی صمیمی تر و رویکردی متمرکز بر سازش، این اضطراب را کاهش می دهد. این شورا در رسیدگی به برخی دعاوی مدنی، همانند یک دادگاه عمل می کند و می تواند رأی صادر کند، اما در بسیاری از موارد، نقش میانجی گری و تلاش برای جلب رضایت طرفین را ایفا می کند. از این رو، آشنایی با محدوده اختیارات و اهداف شورای حل اختلاف، می تواند به شما کمک کند تا با نگاهی واقع بینانه، دعوای خود را در مرجع صحیح مطرح کنید و امید به حل و فصل سریع تر آن داشته باشید.

چه زمانی می توانیم به شورای حل اختلاف مراجعه کنیم؟ (صلاحیت شورا)

یکی از مهم ترین قدم ها پیش از طرح هرگونه دعوا، این است که بدانید کدام مرجع قضایی صلاحیت رسیدگی به پرونده شما را دارد. ورود به شورای حل اختلاف نیز از این قاعده مستثنی نیست و شناخت صلاحیت شورا، از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری می کند.

محدودیت ها و اختیارات: دعوای شما در کدام مرجع رسیدگی می شود؟

شورای حل اختلاف، همانند هر نهاد قضایی دیگر، دارای محدوده مشخصی از صلاحیت است. این صلاحیت هم می تواند ذاتی باشد (یعنی نوع پرونده هایی که می تواند رسیدگی کند) و هم محلی (یعنی پرونده های مربوط به چه محدوده جغرافیایی). به طور کلی، شورای حل اختلاف در موارد زیر صلاحیت رسیدگی دارد:

• دعاوی مالی: این شورا می تواند به دعاوی مالی که خواسته آن ها تا سقف مشخصی است (حد نصاب مالی شورا) رسیدگی کند. این حد نصاب مالی به صورت دوره ای توسط قوه قضائیه اعلام می شود و اطلاع از آخرین تغییرات آن بسیار اهمیت دارد. به عنوان مثال، دعاوی مربوط به مطالبه وجه چک، سفته یا سند عادی تا این سقف در صلاحیت شوراست.
• دعاوی تخلیه اماکن مسکونی: یکی از پرکاربردترین موارد رجوع به شورا، دادخواست تخلیه ملک مسکونی است. در مواردی مانند انقضای مدت اجاره یا عدم پرداخت اجاره بها، موجر می تواند با مراجعه به شورا، درخواست تخلیه ملک را مطرح کند. لازم به ذکر است که شورا فقط صلاحیت رسیدگی به تخلیه اماکن مسکونی را دارد و دعاوی مربوط به تخلیه اماکن تجاری (که ممکن است شامل حق کسب و پیشه یا سرقفلی باشند) در صلاحیت دادگاه های عمومی است.
• دعاوی غیرمالی: برخی از دعاوی غیرمالی نیز در صلاحیت شوراست، مانند:
  • تامین دلیل: این مورد برای حفظ شواهد و مدارکی است که ممکن است در آینده از بین بروند یا دسترسی به آن ها دشوار شود. مثلاً، برای صورت برداری از خسارت وارده به یک ملک قبل از تعمیرات.
  • گواهی حصر وراثت: برای تعیین ورثه و سهم الارث هر یک، خصوصاً در مواردی که اموال متوفی اندک است.
  • تعدیل اجاره بها: در مواردی که طرفین قرارداد اجاره بر سر میزان اجاره بها به توافق نرسند.
  • برخی دعاوی خانوادگی: در مواردی که هدف، ایجاد سازش بین زوجین یا حل اختلافات خانوادگی است و جنبه ماهوی دعوا (مانند طلاق) در صلاحیت دادگاه است.
• تلاش برای صلح و سازش: حتی در دعاوی ای که شورا صلاحیت صدور رأی ماهوی را ندارد، می تواند به عنوان مرجع صلح و سازش عمل کند و در صورت حصول توافق بین طرفین، گزارش اصلاحی صادر نماید.

یادمان باشد، حد نصاب مالی شورای حل اختلاف از نکات کلیدی است که دائم در حال تغییر است و پیش از هر اقدامی، باید از آخرین سقف آن مطلع شد. طرح دعوایی با خواسته بالاتر از این سقف در شورا، تنها منجر به رد صلاحیت و ارجاع پرونده به دادگاه می شود که خود به معنای اتلاف زمان است.

تمایز دادگاه و شورا: انتخاب مسیر درست برای دعوای شما

همانطور که گفته شد، شورای حل اختلاف و دادگاه های عمومی هر دو مرجع رسیدگی به دعاوی هستند، اما تفاوت های اساسی در صلاحیت و نحوه عملکرد آن ها وجود دارد که انتخاب مسیر صحیح را ضروری می سازد. درک این تمایز، شما را در تصمیم گیری برای طرح دعوا در مرجع مناسب یاری می دهد:

1. حد نصاب مالی: مهمترین تفاوت، حد نصاب مالی است. دعاوی مالی با خواسته کمتر از سقف مشخص شده (که در حال حاضر حدود بیست میلیون تومان است و دائماً در حال تغییر است) در صلاحیت شوراست، در حالی که دعاوی با خواسته بالاتر، باید در دادگاه های عمومی حقوقی مطرح شوند.
2. پیچیدگی دعوا: شورای حل اختلاف معمولاً به دعاوی ساده تر و کم پیچیده تر رسیدگی می کند. دعاوی که نیاز به کارشناسی های متعدد، بررسی های عمیق حقوقی، یا تفسیر قراردادهای پیچیده دارند، اغلب در صلاحیت دادگاه هستند.
3. رویکرد رسیدگی: شورا بیشتر بر صلح و سازش تاکید دارد و در بسیاری از موارد سعی می کند طرفین را به مصالحه برساند. اما دادگاه، بیشتر بر اساس قانون و مقررات شکلی حکم صادر می کند.
4. ماهیت دعوا: برخی دعاوی از اساس در صلاحیت شورا نیستند، حتی اگر خواسته مالی آنها کم باشد. به عنوان مثال، دعاوی مربوط به ورشکستگی، دعاوی مربوط به اصالت و جعل سند، دعاوی مربوط به ثبت اختراعات و علائم تجاری، یا دعاوی که جنبه تجاری پیچیده دارند، همواره در صلاحیت دادگاه هستند. همچنین، دعاوی کیفری (به جز جرائم بسیار سبک و قابل گذشت که در برخی موارد به شورا ارجاع می شوند)، هرگز در صلاحیت شورای حل اختلاف نیستند.
5. سرعت و هزینه: معمولاً رسیدگی در شورای حل اختلاف سریع تر و کم هزینه تر از دادگاه است. این ویژگی، شوراهای حل اختلاف را به گزینه ای جذاب برای حل اختلافات کوچک تبدیل کرده است.

بنابراین، پیش از طرح دعوا، با مطالعه دقیق بریف محتوایی و در صورت نیاز، مشورت با یک کارشناس حقوقی، مطمئن شوید که مرجع انتخابی شما، صلاحیت رسیدگی به پرونده تان را دارد. این انتخاب صحیح، نه تنها به نهایی شدن سریع تر پرونده کمک می کند، بلکه از دغدغه های روحی و مالی شما نیز می کاهد.

کالبدشکافی یک دادخواست موفق: اجزای ضروری از ابتدا تا انتها

یک دادخواست خوب، همانند نقشه ای دقیق، مسیر روشنی را برای رسیدگی به دعوای شما ترسیم می کند. شناخت اجزای اصلی دادخواست، نه تنها به شما کمک می کند تا آن را به درستی تنظیم کنید، بلکه باعث می شود تا با دیدی روشن تر، فرآیند قضایی را دنبال نمایید.

هویت خواهان و خواندگان: اولین اطلاعاتی که باید ثبت کنید

اولین و حیاتی ترین بخش هر دادخواست، مشخصات خواهان و خوانده است. خواهان کسی است که دادخواست را تقدیم می کند و خواسته ای دارد، و خوانده کسی است که خواسته علیه او مطرح شده است. دقت در درج این اطلاعات از هر جهت اهمیت دارد، زیرا هرگونه اشتباهی می تواند منجر به رد دادخواست یا طولانی شدن فرآیند رسیدگی شود. مشخصات لازم شامل:

• نام و نام خانوادگی کامل: همانند آنچه در شناسنامه و کارت ملی درج شده است.
• نام پدر: برای احراز هویت دقیق و جلوگیری از تشابه اسمی.
• شماره ملی: برای اشخاص حقیقی.
• آدرس کامل و دقیق محل سکونت یا کار: آدرسی که ابلاغیه ها به آن ارسال خواهد شد. شامل کد پستی.
• شماره تماس: (موبایل و ثابت) برای اطلاع رسانی های احتمالی.
• پست الکترونیکی و آدرس ثنا: در سیستم قضایی نوین، ابلاغ ها عمدتاً از طریق سامانه ثنا صورت می گیرد.

اگر خواهان یا خوانده شخص حقوقی (مانند شرکت یا مؤسسه) باشد، باید نام کامل شخص حقوقی، شماره ثبت، شناسه ملی، آدرس دفتر مرکزی، و نام و مشخصات نماینده قانونی (مدیرعامل یا وکیل) درج شود. در صورت عدم درج صحیح این اطلاعات، دادخواست شما ممکن است با مشکل مواجه شود.

خواسته و بهای آن: قلب هر دادخواست

خواسته، همان چیزی است که شما از مرجع قضایی مطالبه می کنید. این بخش باید به روشنی، صراحت و دقت کامل بیان شود. ابهام در خواسته می تواند باعث سردرگمی مرجع رسیدگی کننده و در نتیجه، صدور رأی مبهم یا رد دادخواست شود. به عنوان مثال، به جای نوشتن «درخواست پول»، باید نوشت: «مطالبه مبلغ پنجاه میلیون ریال بابت تتمه ثمن معامله یک دستگاه خودروی پراید مدل ۱۳۹۰». خواسته می تواند مالی (مانند مطالبه وجه، استرداد مال، مطالبه خسارت) یا غیرمالی (مانند تخلیه، اثبات نسب، تامین دلیل) باشد.

اگر خواسته شما مالی باشد، تعیین بهای خواسته اهمیت فوق العاده ای دارد. بهای خواسته نه تنها بر میزان هزینه دادرسی شما تأثیر می گذارد، بلکه مرجع صالح برای رسیدگی (شورای حل اختلاف یا دادگاه) را نیز تعیین می کند. برای دعاوی مالی، معمولاً بهای خواسته به ارزش ریالی آن محاسبه می شود. در دعاوی مانند مطالبه وجه چک یا سفته، مبلغ مندرج در سند، بهای خواسته است. در موارد دیگر، بسته به نوع مال یا خسارت، ممکن است نیاز به تعیین بهای تقویمی باشد که در برخی موارد توسط کارشناس و در برخی موارد به صورت حدودی توسط خواهان تعیین می گردد. اگر خواسته غیرمالی باشد، معمولاً بهای خواسته در حد «غیرمالی» ذکر می شود و هزینه دادرسی ثابتی دارد.

دلایل و مدارک: ستون های اثبات ادعا

هیچ دادخواستی بدون دلایل و مدارک اثباتی کامل نیست. این بخش از دادخواست، به مرجع رسیدگی کننده نشان می دهد که ادعای شما بر چه اساسی استوار است. دلایل و منضمات (پیوست ها) شامل هرگونه سند، نوشته، شهادت شهود، اقرار، سوگند، معاینه محل، تحقیق محلی، نظریه کارشناسی و … است که می تواند ادعای شما را تقویت کند. برای مثال:

• قراردادها: قرارداد اجاره، مبایعه نامه، قرارداد مشارکت و…
• اسناد مالی: چک، سفته، رسیدهای پرداخت و دریافت وجه، فاکتورها.
• مدارک هویتی: کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان و در صورت امکان خوانده.
• نظریه کارشناسی: در مواردی که نیاز به ارزیابی خسارت یا نظر تخصصی در مورد موضوعی باشد.
• شهادت شهود: اگر واقعه ای با حضور شاهد رخ داده باشد، مشخصات شهود و موضوع شهادت آن ها.

تمام این مدارک باید به صورت کپی خوانا تهیه شده و به دادخواست پیوست شوند. در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، این مدارک اسکن و به صورت الکترونیکی ارسال می شوند. اصل مدارک را نزد خود نگه دارید، زیرا ممکن است در جلسات رسیدگی نیاز به ارائه اصل آن ها باشد. ارائه مدارک به صورت برابر با اصل (توسط دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر خدمات قضایی) نیز در برخی موارد الزامی است و اعتبار اسناد را افزایش می دهد.

شرح خواسته: داستان شما از زاویه حقوقی

بخش شرح خواسته، جایی است که شما داستان خود را روایت می کنید، اما با لحنی حقوقی و مستدل. این بخش ستون فقرات دادخواست شماست و باید به گونه ای نوشته شود که وقایع را به صورت روشن، مختصر، و به ترتیب زمانی بیان کند. هدف از این بخش، این است که مرجع رسیدگی کننده را قانع کنید که شما محق هستید و خوانده باید به خواسته شما پاسخ دهد. نکات مهم در نگارش شرح خواسته:

1. اختصار و وضوح: از زیاده گویی پرهیز کنید. جملات کوتاه و گویا بنویسید.
2. بیان وقایع به ترتیب زمانی: ابتدا اتفاقی که رخ داده، سپس تعهدات طرفین، و نهایتاً نقض تعهدات یا عدم انجام خواسته شما را بیان کنید.
3. استناد به دلایل و مدارک: در حین شرح، به مدارکی که پیوست کرده اید اشاره کنید (مثلاً: طبق قرارداد اجاره مورخ ۱۰/۵/۱۴۰۰ (پیوست شماره ۱)).
4. اجتناب از عصبانیت و احساسات: لحن شما باید کاملاً حقوقی و منطقی باشد. بیان احساسات یا توهین به خوانده، به نفع شما نیست.
5. اشاره به مستندات قانونی (در صورت اطلاع): اگر از ماده یا مواد قانونی خاصی اطلاع دارید که ادعای شما را پشتیبانی می کند، می توانید به آن اشاره کنید، اما اجباری نیست و می توانید آن را به کارشناسان حقوقی واگذار کنید.

یک شرح خواسته خوب، مرجع قضایی را به سرعت با موضوع آشنا می کند و آمادگی ذهنی لازم را برای بررسی دقیق تر پرونده فراهم می آورد. به یاد داشته باشید، وضوح و منطق در این بخش، راه را برای احقاق حق شما هموارتر می سازد.

از نگارش تا ثبت: مراحل عملی ارائه دادخواست به شورا

پس از اینکه با اجزای یک دادخواست آشنا شدید، نوبت به مراحل عملی تنظیم و ثبت آن می رسد. در گذشته، این مراحل بیشتر به صورت کاغذی و حضوری انجام می شد، اما امروز با پیشرفت تکنولوژی، بخش عمده ای از آن به صورت الکترونیکی و از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می گیرد.

تهیه فرم دادخواست: اولین گام فیزیکی یا الکترونیکی

قدم اول برای تنظیم دادخواست، دسترسی به فرم استاندارد آن است. این فرم ها معمولاً به صورت چاپی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا برخی نوشت افزاری ها موجود هستند. همچنین می توانید نمونه های الکترونیکی آن را از وب سایت های معتبر حقوقی یا سامانه خدمات قضایی دریافت کنید. پس از تهیه فرم، باید آن را با دقت و خوانا تکمیل کنید. ترجیح بر این است که دادخواست به صورت تایپ شده باشد تا خواندن آن برای کارمندان شورا و قاضی آسان تر باشد. اگر مجبور به دست نویسی هستید، از خودکار آبی و خط خوانا استفاده کنید و از هرگونه خط خوردگی یا اصلاح با لاک غلط گیر پرهیز نمایید.

در هنگام پر کردن فرم، اطلاعات را دقیقاً همان طور که در بخش های قبل توضیح داده شد (مشخصات خواهان و خوانده، خواسته، بهای خواسته، دلایل و شرح خواسته) وارد کنید. هرگونه ابهام یا نقص در این مرحله، می تواند منجر به تأخیر در رسیدگی به پرونده شما شود.

جمع آوری و آماده سازی مدارک: مستندات شما، برگ برنده شما

همانطور که قبلاً ذکر شد، مدارک و مستندات، پشتوانه اصلی ادعای شما هستند. پس از تکمیل فرم دادخواست، باید تمامی مدارک مرتبط با پرونده را جمع آوری کنید. این مدارک شامل کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان، و در صورت امکان کپی مدارک هویتی خوانده، اصل یا کپی قراردادها، رسیدها، فاکتورها، نامه ها، پیامک ها، تصاویر و هر آنچه که می تواند به اثبات ادعای شما کمک کند، می شود.

نکته بسیار مهم در این مرحله، تهیه کپی خوانا از تمامی مدارک و در صورت لزوم، برابر با اصل کردن آن هاست. برابر با اصل کردن مدارک می تواند در دفاتر اسناد رسمی یا در خود دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام شود. این کار به معنای تأیید تطابق کپی با اصل سند است و به آن اعتبار می بخشد. مدارک را به ترتیب اهمیت یا ترتیب زمانی مرتب کنید تا ارائه و بررسی آن ها آسان تر شود.

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: دروازه ورود به سیستم قضایی

در حال حاضر، ثبت دادخواست های حقوقی و از جمله دادخواست به شورای حل اختلاف، عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می گیرد. دیگر نیازی به مراجعه مستقیم به دادگاه یا شورا برای ثبت دادخواست اولیه نیست. این دفاتر، نقش واسطه بین مردم و سیستم قضایی را ایفا می کنند و با سیستم الکترونیکی قوه قضائیه متصل هستند.

پس از تهیه دادخواست و مدارک، به یکی از این دفاتر مراجعه کنید. کارمندان دفتر، اطلاعات دادخواست و مدارک شما را اسکن و به صورت الکترونیکی در سیستم ثبت می کنند. در این مرحله، شما باید:

1. مدارک هویتی خود (شناسنامه و کارت ملی) را ارائه دهید.
2. اطلاعات مربوط به خواهان، خوانده، خواسته و دلایل را به کارمندان دفتر اعلام کنید.
3. مدارک پیوستی را تحویل دهید تا اسکن شوند.
4. پس از ثبت اطلاعات، یک کد رهگیری به شما داده می شود که با آن می توانید وضعیت پرونده خود را پیگیری کنید.

این فرآیند، نه تنها سرعت ثبت دادخواست را افزایش می دهد، بلکه با ایجاد یک پرونده الکترونیکی، دسترسی به اطلاعات را برای طرفین و مراجع قضایی آسان تر می کند.

پرداخت هزینه های دادرسی: جنبه مالی طرح دعوا

همانند هر خدمت دیگری، طرح دعوا در مراجع قضایی نیز مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است. این هزینه بسته به نوع خواسته (مالی یا غیرمالی) و بهای آن متفاوت است. برای دعاوی مالی، هزینه دادرسی به صورت درصدی از بهای خواسته محاسبه می شود، در حالی که برای دعاوی غیرمالی، مبلغ ثابتی است. این هزینه ها در زمان ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، از طریق کارت خوان و به صورت الکترونیکی از شما دریافت می شود.

علاوه بر هزینه دادرسی، ممکن است هزینه های دیگری مانند تمبر دادخواست یا هزینه کارشناسی (در صورت نیاز) نیز وجود داشته باشد. تمامی این موارد باید قبل از تکمیل فرآیند ثبت دادخواست پرداخت شوند.

اگر از نظر مالی توانایی پرداخت هزینه های دادرسی را ندارید، می توانید همزمان با دادخواست اصلی، یک دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز ارائه دهید. در این صورت، با اثبات عدم تمکن مالی، از پرداخت این هزینه ها معاف می شوید یا به شما اجازه داده می شود که آن را به صورت اقساطی پرداخت کنید.

نکات مهم پس از ثبت: انتظار و مراحل بعدی

پس از ثبت دادخواست و پرداخت هزینه ها، کار شما به پایان نرسیده است. اکنون نوبت به پیگیری وضعیت دادخواست می رسد. با استفاده از کد رهگیری که از دفاتر خدمات قضایی دریافت کرده اید، می توانید به سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیکی قضایی) مراجعه کرده و مراحل رسیدگی به پرونده خود را دنبال کنید. اهمیت پیگیری در این است که شما از زمان تشکیل پرونده در شورا، زمان تعیین جلسه رسیدگی، و تاریخ ابلاغ به خوانده مطلع می شوید.

دریافت ابلاغیه الکترونیکی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تمامی ابلاغ ها و اخطاریه های مربوط به پرونده شما، از جمله دعوت نامه ها برای حضور در جلسه رسیدگی، به صورت الکترونیکی از طریق سامانه ثنا برای شما ارسال می شوند. بنابراین، فعال بودن حساب کاربری ثنا و بررسی منظم آن، برای اطلاع به موقع از سیر پرونده ضروری است. عدم اطلاع از ابلاغیه ها و در نتیجه عدم حضور در جلسات رسیدگی، می تواند به ضرر شما تمام شود.

نمونه دادخواست های پرکاربرد به شورای حل اختلاف: الگوهایی برای نیازهای شما

یکی از مفیدترین بخش های این راهنما، ارائه نمونه دادخواست های رایج به شورای حل اختلاف است. این نمونه ها به شما کمک می کنند تا ساختار و محتوای یک دادخواست استاندارد را بهتر درک کرده و با کمی تغییر، آن را برای نیازهای خاص خود به کار ببرید. به یاد داشته باشید که این ها الگوهای کلی هستند و برای هر مورد خاص، باید جزئیات مربوط به پرونده خود را با دقت وارد کنید.

نمونه دادخواست تخلیه عین مستاجره

دادخواست تخلیه عین مستاجره یکی از رایج ترین دعاوی در شوراهای حل اختلاف است و معمولاً به دلیل انقضای مدت اجاره یا عدم پرداخت اجاره بها مطرح می شود. لازم به ذکر است که این دادخواست فقط برای اماکن مسکونی قابل طرح است.

۱. به دلیل انقضای مدت اجاره

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (موجر)
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (مستاجر)
خواسته: صدور حکم تخلیه عین مستاجره به دلیل انقضای مدت اجاره
بهای خواسته: غیرمالی

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق سند مالکیت [یا اجاره نامه رسمی/عادی]
2. تصویر مصدق اجاره نامه شماره […] مورخ […]
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب سند مالکیت پیوست، مالک شش دانگ یک باب آپارتمان مسکونی واقع در [نشانی کامل ملک] می باشم. ملک مذکور به موجب قرارداد اجاره عادی [یا رسمی] شماره […] مورخ […] به مدت [مثلاً یک سال] به خوانده محترم اجاره داده شده است. تاریخ انقضای قرارداد اجاره [تاریخ انقضا] بوده و با اتمام مدت قرارداد، مستاجر محترم از تخلیه و تحویل ملک به اینجانب خودداری می نماید. با توجه به انقضای مدت اجاره و عدم رضایت اینجانب به ادامه رابطه استیجاری، مستند به ماده ۴۹۴ قانون مدنی و مواد ۱ و ۲ قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶، تقاضای صدور حکم تخلیه فوری عین مستاجره و تحویل آن به اینجانب را از آن شورای محترم دارم. ضمناً کلیه خسارات دادرسی بر عهده خوانده محترم خواهد بود. پیشاپیش از بذل توجه و دستور مقتضی سپاسگزارم.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۲. به دلیل عدم پرداخت اجاره بها

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (موجر)
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (مستاجر)
خواسته: ۱. صدور حکم تخلیه عین مستاجره به دلیل عدم پرداخت اجاره بها ۲. مطالبه اجاره بهای معوقه
بهای خواسته: الف) غیرمالی ب) [مبلغ به ریال] ریال

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق سند مالکیت [یا اجاره نامه رسمی/عادی]
2. تصویر مصدق اجاره نامه شماره […] مورخ […]
3. تصویر مصدق اظهارنامه ابلاغ شده به خوانده مورخ […] (در صورت ارسال)
4. تصویر مصدق کارت ملی خواهان

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب سند مالکیت پیوست، مالک شش دانگ یک باب آپارتمان مسکونی واقع در [نشانی کامل ملک] می باشم. ملک مذکور به موجب قرارداد اجاره عادی [یا رسمی] شماره […] مورخ […] به مدت [مثلاً یک سال] و با مبلغ اجاره ماهیانه [مبلغ به ریال] ریال به خوانده محترم اجاره داده شده است. علیرغم تذکرات شفاهی و [ارسال اظهارنامه شماره…]، خوانده محترم از تاریخ [تاریخ اولین عدم پرداخت] تا کنون، اقدام به پرداخت اجاره بهای ماهیانه های خود ننموده و در حال حاضر مبلغ [مبلغ کل اجاره بهای معوقه به ریال] ریال بابت [تعداد ماه] ماه اجاره بها بدهکار می باشند. با توجه به تخلف خوانده از شرایط قرارداد و عدم پرداخت اجاره بها، مستنداً به ماده ۶ قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ و ماده ۴۹۰ قانون مدنی، تقاضای صدور حکم تخلیه عین مستاجره و همچنین محکومیت خوانده به پرداخت اجاره بهای معوقه به مبلغ فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات دادرسی و هزینه تأخیر تأدیه از آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

نمونه دادخواست مطالبه وجه

دعاوی مطالبه وجه یکی از شایع ترین پرونده ها در شورای حل اختلاف است، به ویژه زمانی که مبلغ خواسته در حد نصاب صلاحیت شورا باشد. این وجوه می تواند ناشی از اسناد عادی، چک یا سفته باشد.

۳. مطالبه وجه سند عادی (رسید، فاکتور)

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ به ریال] ریال بابت [مثلاً: بستانکاری طبق رسید عادی/ فاکتور خرید/ وام قرض الحسنه]
بهای خواسته: [مبلغ به ریال] ریال

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق رسید [یا فاکتور/ قرارداد وام] مورخ […]
2. تصویر مصدق کارت ملی خواهان

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، خوانده محترم جناب آقای/خانم […] به موجب سند عادی [یا رسید/ فاکتور خرید] پیوست، مبلغ [مبلغ به ریال] ریال به اینجانب خواهان بدهکار می باشد. علیرغم مراجعات و درخواست های مکرر اینجانب، خوانده از پرداخت بدهی خود امتناع ورزیده است. لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به ماده ۱۹۸ و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی و با توجه به دلایل و مدارک پیوستی، تقاضای صدور حکم محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ به ریال] ریال بابت اصل خواسته به همراه کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۴. مطالبه وجه چک یا سفته (در صلاحیت شورا)

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواسته: مطالبه وجه چک/سفته شماره […] به مبلغ [مبلغ به ریال] ریال
بهای خواسته: [مبلغ به ریال] ریال

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق چک/سفته شماره […] مورخ […]
2. تصویر مصدق گواهی عدم پرداخت چک/واخواست سفته از بانک [نام بانک]
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، خوانده محترم جناب آقای/خانم […] به موجب یک فقره چک/سفته به شماره […] عهده بانک [نام بانک] شعبه […] به تاریخ […]، مبلغ [مبلغ به ریال] ریال به اینجانب خواهان بدهکار می باشد. اینجانب در تاریخ سررسید جهت وصول وجه به بانک مراجعه نمودم، اما به دلیل [علت عدم پرداخت: مثلاً کسر موجودی/ مسدودی حساب]، بانک محترم گواهی عدم پرداخت [یا واخواست سفته] را صادر و تحویل اینجانب نمود. با توجه به عدم پرداخت وجه چک/سفته و در حدود صلاحیت آن شورای محترم، مستنداً به مواد ۳۱۰ به بعد قانون تجارت و مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ به ریال] ریال بابت اصل خواسته به همراه کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه (از تاریخ سررسید) از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۵. نمونه دادخواست استرداد جهیزیه

استرداد جهیزیه، دعوایی است که معمولاً پس از طلاق یا جدایی مطرح می شود و زوجه (همسر) خواهان بازگرداندن اقلام جهیزیه خود از منزل زوج (شوهر) است. ارائه «سیاهه جهیزیه» (لیست اقلام) و شهود در این دعوا بسیار مهم است.

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی زوجه، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی زوج، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواسته: استرداد جهیزیه به شرح سیاهه پیوست
بهای خواسته: غیرمالی

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق عقدنامه شماره […]
2. تصویر مصدق سیاهه جهیزیه با امضای خوانده و شهود
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
4. فهرست شهود و نشانی آن ها (در صورت نیاز)

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، اینجانبه خواهان، همسر شرعی و قانونی خوانده محترم جناب آقای/خانم […] می باشم که به موجب عقدنامه شماره […] مورخ […] با ایشان ازدواج نموده ام. در زمان شروع زندگی مشترک، اقلام جهیزیه اینجانبه به شرح سیاهه پیوست که به امضای خوانده محترم و شهود رسیده است، به منزل مشترک واقع در [نشانی کامل منزل مشترک سابق] منتقل گردید. متاسفانه به دلیل [مثلاً: بروز اختلافات شدید و زندگی جداگانه/ طلاق]، اینجانبه قصد استرداد جهیزیه خود را دارم، اما خوانده محترم از تحویل اقلام جهیزیه امتناع می ورزد. با توجه به اینکه جهیزیه از اموال شخصی اینجانبه می باشد و مستند به سیاهه پیوست و شهادت شهود، مالکیت اینجانبه بر اقلام مذکور محرز است، لذا تقاضای صدور حکم بر استرداد کامل جهیزیه به شرح سیاهه پیوست و محکومیت خوانده به تحویل آن به انضمام کلیه خسارات دادرسی از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

نمونه دادخواست مطالبه خسارت

مطالبه خسارت می تواند ناشی از حوادث گوناگونی باشد، از تصادف جزئی گرفته تا تخریب اموال. در شورای حل اختلاف، عمدتاً به خساراتی رسیدگی می شود که مبلغ آن ها در حد نصاب شورا باشد و پیچیدگی های حقوقی زیادی نداشته باشد.

۶. خسارت ناشی از تصادف جزئی

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (راننده مقصر)
خواسته: مطالبه خسارت وارده به خودرو در اثر تصادف رانندگی به مبلغ [مبلغ به ریال] ریال
بهای خواسته: [مبلغ به ریال] ریال

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق کروکی پلیس راهور [در صورت وجود]
2. تصویر مصدق گزارش کارشناسی خودرو
3. تصویر مصدق فاکتور تعمیرات [در صورت انجام]
4. تصویر مصدق کارت ملی خواهان و سند مالکیت خودرو

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، در تاریخ […] ساعت […]، خودروی اینجانب [نوع و مدل خودرو، شماره پلاک] در اثر بی احتیاطی و تقصیر راننده خوانده محترم (آقای/خانم […] با خودروی [نوع و مدل خودرو، شماره پلاک]) در [نشانی محل تصادف] دچار تصادف گردید. به موجب [کروکی پلیس/ گزارش کارشناسی پیوست]، خوانده محترم مقصر حادثه شناخته شده است. خودروی اینجانب در اثر این حادثه دچار خسارت هایی به مبلغ [مبلغ به ریال] ریال گردیده که طبق [فاکتور تعمیرات/ نظریه کارشناس رسمی] پیوست، قابل اثبات است. لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به مواد ۱ و ۲ قانون مسئولیت مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ به ریال] ریال بابت جبران خسارت وارده به خودرو به همراه کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه از آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۷. خسارت ناشی از تخریب اموال

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواسته: مطالبه خسارت وارده به مال [نوع مال] به مبلغ [مبلغ به ریال] ریال
بهای خواسته: [مبلغ به ریال] ریال

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق گزارش نیروی انتظامی [در صورت وجود]
2. تصویر مصدق نظریه کارشناسی رسمی دادگستری (در صورت نیاز به ارزیابی خسارت)
3. تصویر مصدق فاکتور خرید/تعمیر مال تخریب شده
4. تصویر مصدق کارت ملی خواهان و سند مالکیت مال
5. شهادت شهود (در صورت وجود)

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، در تاریخ […] خوانده محترم جناب آقای/خانم […] اقدام به تخریب [مثلاً: شیشه پنجره منزل اینجانب/ بخشی از دیوار باغ اینجانب/ قفل درب منزل] واقع در [نشانی محل تخریب] نموده اند. این اقدام موجب ورود خسارت به [نام مال تخریب شده] اینجانب گردیده است. مبلغ خسارت وارده، طبق [فاکتور خرید/تعمیرات پیوست/ نظریه کارشناس رسمی] به مبلغ [مبلغ به ریال] ریال برآورد می گردد. با توجه به دلایل و مدارک پیوستی و مسئولیت خوانده در جبران خسارات وارده، مستنداً به ماده ۱ و ۲ قانون مسئولیت مدنی، تقاضای صدور حکم محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ به ریال] ریال بابت جبران خسارت وارده به همراه کلیه خسارات دادرسی از آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۸. نمونه دادخواست تامین دلیل

دادخواست تأمین دلیل برای مواقعی است که شما می خواهید وضعیت فعلی یک شیء، مکان یا شرایطی را به صورت رسمی ثبت کنید تا در آینده بتوانید از آن به عنوان مدرک استفاده کنید، خصوصاً اگر احتمال از بین رفتن یا تغییر آن دلیل وجود داشته باشد. این دعوا معمولاً جنبه احتیاطی دارد و برای حفظ مدارک آینده است.

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: ندارد [یا: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس] (ذی نفع احتمالی)]
خواسته: تامین دلیل [مثلاً: ترکیدگی لوله آب/ خسارت وارده به ساختمان/ موجودی کالا در انبار]
بهای خواسته: غیرمالی

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق سند مالکیت/اجاره نامه محل
2. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
3. تصویر مدارک دیگر مرتبط با دلیل (مثلاً: فاکتور خرید کالای آسیب دیده)

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به آدرس [نشانی کامل محل] واقع در [نام شهرستان/منطقه] ساکن می باشم. در تاریخ […] در [مثلاً: سقف آشپزخانه منزل اینجانب/ انبار کالاهای اینجانب] حادثه ای به صورت [مثلاً: ترکیدگی لوله آب/ آتش سوزی جزئی/ ریزش بخشی از سقف] رخ داده که موجب [توضیح جزئیات خسارت یا دلیل مورد نظر] شده است. با توجه به اهمیت حفظ وضعیت فعلی [مورد تامین دلیل] و احتمال تغییر یا از بین رفتن آن در آینده، اینجانب خواهان تأمین دلیل از طریق اعزام کارشناس رسمی دادگستری به محل و تهیه گزارش رسمی در خصوص [موضوع تامین دلیل] می باشم. لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به ماده ۱۴۷ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور دستور مقتضی جهت اعزام کارشناس و تأمین دلیل از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۹. نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد

این دادخواست برای مواردی است که فردی به موجب قرارداد یا توافقی، متعهد به انجام کاری شده، اما از انجام آن سر باز می زند. در شورای حل اختلاف، معمولاً برای تعهدات ساده و با ارزش مالی در حد نصاب شورا قابل طرح است.

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواسته: الزام خوانده به ایفای تعهد [مثلاً: تحویل مبیع/ انجام کار خدماتی] طبق قرارداد مورخ […]
بهای خواسته: [مبلغ به ریال] ریال [اگر قابلیت تقویم مالی دارد] / غیرمالی

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق قرارداد [نوع قرارداد] مورخ […]
2. تصویر مصدق مدارک پرداخت [در صورت وجود]
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب قرارداد [مثلاً: خرید و فروش/ خدمات] مورخ […] (پیوست)، مبلغ [مبلغ به ریال] ریال به خوانده محترم جناب آقای/خانم […] پرداخت نموده ام تا ایشان متقابلاً [مثلاً: یک دستگاه دوچرخه مدل X را به اینجانب تحویل دهند/ خدمات رنگ آمیزی منزل اینجانب را انجام دهند]. علیرغم گذشت تاریخ موعد مقرر ([تاریخ موعد]) و درخواست های مکرر اینجانب، خوانده محترم از ایفای تعهد خود مبنی بر [توضیح دقیق تعهد] امتناع ورزیده است. لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به ماده ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم محکومیت خوانده به ایفای تعهد خود و تحویل [مورد تعهد] به همراه پرداخت کلیه خسارات دادرسی و تأخیر در اجرای تعهد از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

۱۰. نمونه دادخواست گواهی حصر وراثت (در صورت صلاحیت شورا)

گواهی حصر وراثت سندی است که تعداد وراث و میزان سهم الارث هر یک از متوفی را مشخص می کند. در مواردی که اموال متوفی اندک و در حد صلاحیت شورای حل اختلاف باشد، این دادخواست می تواند در شورا مطرح شود.

بسمه تعالی

خواهان: [نام و نام خانوادگی یکی از ورثه، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس]
خواندگان: سایر ورثه (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی کامل، شماره تماس)
خواسته: صدور گواهی حصر وراثت (با تعیین وراث و سهم الارث هر یک)
بهای خواسته: غیرمالی

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق گواهی فوت متوفی
2. تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی متوفی و خواهان
3. تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی سایر ورثه (در صورت امکان)
4. تصویر مصدق عقدنامه متوفی و همسرش (در صورت وجود همسر)
5. فهرست اموال متوفی (در صورت نیاز شورا)
6. استشهاد محلی (در صورت عدم دسترسی به مدارک کامل)

شرح خواسته:

ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شهرستان/منطقه]؛
با سلام و احترام،
احتراما به استحضار می رساند، شادروان [نام و نام خانوادگی متوفی] فرزند [نام پدر متوفی] به شماره ملی […] و تاریخ فوت […] (گواهی فوت پیوست) به رحمت ایزدی پیوسته اند. ورثه قانونی و بلافصل آن مرحوم/مرحومه به شرح ذیل می باشند:
۱. اینجانب [نام خواهان] فرزند متوفی
۲. جناب آقای/خانم [نام ورثه دیگر] فرزند متوفی
۳. [… و سایر ورثه …]
با توجه به فوت آن مرحوم/مرحومه و نیاز به تعیین ورثه و سهم الارث قانونی هر یک، لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به ماده ۳۶۰ قانون امور حسبی، تقاضای صدور گواهی حصر وراثت جهت احراز انحصار وراث به افراد فوق الذکر و تعیین میزان سهم الارث قانونی هر یک از محضر آن شورای محترم مورد استدعاست.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
[تاریخ]

گام های پس از طرح دادخواست: از پیگیری تا اجرای رأی

تنظیم و ثبت دادخواست، پایان ماجرا نیست، بلکه آغاز یک فرآیند است. آنچه پس از ثبت دادخواست رخ می دهد، می تواند به همان اندازه مهم باشد که خود دادخواست. آگاهی از مراحل بعدی، شما را برای مواجهه با اتفاقات پیش رو آماده تر می کند.

مشاوره حقوقی: چرا قبل از هر اقدامی با متخصص مشورت کنیم؟

شاید برخی افراد به دلیل تصور سادگی پرونده یا صرفه جویی در هزینه، از مشاوره حقوقی پرهیز کنند، اما تجربه نشان داده است که یک مشاوره حقوقی هرچند کوتاه، می تواند از بروز اشتباهات بزرگ و هزینه های گزاف در آینده جلوگیری کند. یک وکیل یا کارشناس حقوقی با دانش و تجربه خود می تواند:

• صلاحیت مرجع رسیدگی کننده را دقیقاً مشخص کند.
• بهترین راهکار حقوقی را برای مشکل شما پیشنهاد دهد.
• در تنظیم صحیح دادخواست و جمع آوری مدارک لازم شما را راهنمایی کند.
• از حقوق شما در جلسات رسیدگی دفاع کند.
• در مراحل پس از صدور رأی، از جمله اعتراض به رأی یا اجرای آن، به شما کمک کند.

به قول معروف «کار را به کاردان بسپار». در دنیای پیچیده قوانین، استفاده از تجربه و تخصص یک حقوقدان، یک سرمایه گذاری است که بازدهی آن می تواند به حفظ حقوق و آرامش خاطر شما بیانجامد.

روند رسیدگی در شورا: از جلسه صلح تا صدور رأی

پس از ثبت دادخواست، پرونده شما به یکی از شعب شورای حل اختلاف ارجاع می شود. مراحل رسیدگی در شورا معمولاً به شرح زیر است:

1. تعیین وقت رسیدگی: شورا پس از بررسی اولیه دادخواست، وقت جلسه ای را تعیین و به طرفین (خواهان و خوانده) ابلاغ می کند.
2. جلسه صلح و سازش: در بسیاری از موارد، اولین اقدام شورا، دعوت طرفین به جلسه صلح و سازش است. اعضای شورا تلاش می کنند تا با صحبت و میانجی گری، اختلافات را از طریق مصالحه حل و فصل کنند. اگر سازش حاصل شود، یک «گزارش اصلاحی» تنظیم می شود که حکم قانونی دارد.
3. جلسه رسیدگی ماهوی: اگر صلح و سازش حاصل نشود یا موضوع پرونده ماهیت سازش ناپذیر داشته باشد، شورا به رسیدگی ماهوی می پردازد. در این جلسه، طرفین می توانند دلایل و دفاعیات خود را مطرح کنند. شورا ممکن است نیاز به تحقیقات محلی، جلب نظر کارشناس، یا اخذ شهادت شهود داشته باشد.
4. صدور رأی: پس از تکمیل تحقیقات و بررسی های لازم، شورا اقدام به صدور رأی می کند. رأی شورا نیز مانند احکام دادگاه، جنبه لازم الاجرا دارد.

حضور به موقع و فعال در جلسات شورا، ارائه دلایل و مدارک به صورت منظم، و بیان روشن و مستدل ادعاها، می تواند تأثیر مثبتی بر روند رسیدگی و نتیجه نهایی داشته باشد.

اعتراض به رأی شورا: اگر از نتیجه ناراضی بودید

اگر از رأی صادر شده توسط شورای حل اختلاف راضی نیستید، نگران نباشید، قانون راه اعتراض را برای شما باز گذاشته است. اعتراض به آرای شورای حل اختلاف نیز مانند سایر آرای قضایی، دارای مهلت و تشریفات خاص خود است.

• مهلت اعتراض: معمولاً مهلت اعتراض به رأی شورای حل اختلاف برای افراد مقیم ایران ۲۰ روز و برای افراد خارج از کشور ۲ ماه از تاریخ ابلاغ رأی است.
• نحوه اعتراض: اعتراض به رأی شورا باید از طریق تقدیم دادخواست تجدیدنظر به همان شورای صادرکننده رأی انجام شود. این دادخواست نیز مانند دادخواست اولیه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می گردد.
• مرجع رسیدگی به اعتراض: مرجع رسیدگی به تجدیدنظرخواهی از آرای شورای حل اختلاف، عموماً یکی از شعب دادگاه عمومی حقوقی همان حوزه قضایی است.

در دادخواست تجدیدنظر، باید دلایل و جهات اعتراض خود را به روشنی بیان کنید. برای این مرحله نیز مشورت با یک وکیل متخصص می تواند بسیار کارگشا باشد تا بهترین دفاع ممکن را ارائه دهید.

اجرای رأی: تحقق آنچه حق شماست

پس از اینکه رأی شورای حل اختلاف قطعی شد (یعنی مهلت اعتراض به پایان رسید و اعتراضی صورت نگرفت یا رأی تجدیدنظر در دادگاه صادر شد)، نوبت به اجرای رأی می رسد. رأی قطعی شورا همانند احکام دادگاه، لازم الاجراست.

اجرای رأی از طریق واحد اجرای احکام همان شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی صورت می گیرد. خواهان (محکوم له) باید با مراجعه به این واحد و تقدیم درخواست اجرای رأی، خواستار اجرای آنچه که در رأی به نفع او صادر شده است، شود. واحد اجرای احکام، اقدام به ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه (کسی که رأی علیه او صادر شده) می کند و در صورت عدم تمکین او، می تواند از طریق توقیف اموال، حساب های بانکی، یا سایر اقدامات قانونی، رأی را به مرحله اجرا درآورد.

پرهیز از اشتباهات رایج: نکاتی برای یک فرآیند حقوقی بی دغدغه

در مسیر پرپیچ و خم حقوقی، اشتباهاتی وجود دارند که می توانند روند پرونده شما را مختل کرده یا حتی منجر به شکست دعوا شوند. برای داشتن یک فرآیند حقوقی بی دغدغه، به نکات زیر توجه کنید:

• عدم دقت در تعیین خواسته: مبهم بودن خواسته، مهم ترین دلیل رد دادخواست یا صدور رأی مبهم است.
• عدم ارائه مدارک کافی: ادعای بدون مدرک، ارزشی ندارد. تمامی مستندات را جمع آوری و پیوست کنید.
• اشتباه در مشخصات طرفین: کوچک ترین اشتباه در نام، نام خانوادگی، شماره ملی یا آدرس، می تواند به تأخیر در ابلاغ و رسیدگی منجر شود.
• عدم اطلاع از صلاحیت مرجع: طرح دعوا در مرجعی که صلاحیت ندارد، تنها زمان و هزینه شما را هدر می دهد.
• عدم پیگیری پرونده: در دنیای امروز، پیگیری الکترونیکی پرونده ها از طریق سامانه ثنا ضروری است.
• پرهیز از مشورت حقوقی: فکر نکنید پرونده شما آنقدر ساده است که نیازی به مشاور ندارید. یک دیدگاه حرفه ای همیشه کمک کننده است.

جمع بندی: مسیر روشن تر در پیچ وخم های حقوقی

در طول این مسیر، با جنبه های مختلف تنظیم و ارائه نمونه دادخواست به شورای حل اختلاف آشنا شدیم. دیدیم که چگونه یک سند ساده، می تواند دروازه ای برای احقاق حقوق شما در مراجع قضایی باشد و چگونه دقت در جزئیات، می تواند تفاوت بزرگی در نتیجه پرونده ایجاد کند. از شناسایی صلاحیت شورا و تمایز آن با دادگاه، تا کالبدشکافی اجزای یک دادخواست موفق و مراحل عملی ثبت آن، همه و همه پازل های این مسیر را شکل می دهند.

هدف این بود که با ارائه اطلاعات دقیق و نمونه های کاربردی، حس سردرگمی شما در مواجهه با فرآیندهای حقوقی کاهش یابد. یادمان باشد که دقت، صداقت، و مستندسازی کامل، نه تنها شما را در مسیر قضایی یاری می رساند، بلکه به روند عدالت نیز کمک می کند. هر گامی که با آگاهی برداشته شود، شما را یک قدم به احقاق حق خود نزدیک تر می کند و اطمینان خاطر بیشتری به ارمغان می آورد. امیدواریم این راهنما، چراغ راه شما در این مسیر باشد و با استفاده از آن، بتوانید با اعتماد به نفس بیشتری در پیچ وخم های حقوقی گام بردارید و به نتیجه مطلوب دست یابید.

برای اطلاعات بیشتر و دسترسی به منابع کامل تر در زمینه حقوق و عدالت، می توانید همواره به یک مشاور حقوقی مراجعه کنید و از دانش و تجربه آن ها بهره مند شوید.