گروهی از مهندسان یکی از شرکتهای دانشبنیان بعد از طراحی، ساخت و عرضه دستگاه بازرسی و تست غیر مخرب، طراحی و ساخت نمونه ۸ کانال و ۱۶ کانال این دستگاه را برای کاربردهای صنعتی آغاز و آن را عرضه کردند و به گفته آنها این دستگاه برای پایش وضعیت فرایندها مثل خوردگی، سایش، ضربه، شکست در مخازن نفتی و لولههای گاز کاربرد دارد و هم اکنون در آزمایشگاههای ۴ دانشگاه کشور کاربردی شده است.
امیر رفاهی مقدم، مدیر این شرکت دانشبنیان در گفتوگو با اخبار ما، طراحی و ساخت رباتهای بازرس مخزن به منظور بازرسی غیر مخرب را یکی از زمینههای تحقیقاتی این شرکت نام برد و افزود: شرکت ما در زمینه تولید دستگاههای تست غیر مخرب فعالیت دارد. دستگاهی که برای اولین بار در ایران تولید کردیم، دستگاه آکوستیک امبیشن است که برای تعیین موقعیت عیب بر روی مخازن تحت فشار، لولههای گاز و مخازن نفتی به کار میروند.
وی افزود: آزمون آکوستیک امیشن (نشر صوتی) یک روش نوین و پیشرفته در زمینههای آزمون غیر مخرب (Nondestructive testing) است که کاربردهای گستردهای در انجام فرآیند آزمونهای غیر مخرب در بازرسی مخازن تحت فشار فلزی، سیستمهای لولهکشی، راکتورها و غیره یافته است.
رفاهی مقدم با بیان اینکه از این روش میتوان برای تشخیص و موقعیتیابی عیوب مختلف در سازههای تحت بار و اجزای آنها استفاده کرد، اظهار کرد: آزمون آکوستیک امیشن یک تکنیک غیرفعال است که پالسهای فراصوتی منتشر شده به وسیله منابع مختلف درون ماده را در لحظه وقوع آن تحلیل میکند. در هر دو روشهای اولتراسونیک یا پرتونگاری و روش نشر صوتی برای به دست آوردن اطلاعات راجع به قطعه مورد نظر، نیاز به اعمال انرژی خارجی است که در روش آکوستیک انرژی آزاد شده از ماده موردنظر مرجعی برای کار بازرسی است.
به گفته وی، تخلیه سریع انرژی از یک منبع متمرکز در درون جسم باعث ایجاد امواج الاستیک گذرا به صورت صوت و انتشار آنها در ماده میشود که به این پدیده، آکوستیک امیشن گفته میشود و این امواج در ماده سیر میکنند و به سطح آن میرسند.
رفاهی مقدم، آزمون غیر مخرب به روش آکوستیک امیشن را شامل دریافت این امواج و تحلیل آنها به منظور برقراری ارتباط بین امواج دریافت شده و تغییرات ایجادشده بر روی منبع دانست و یادآور شد: با توجه به انتشار امواج از منبع تا سطح ماده، میتوان آنها را توسط سنسورهایی ثبت کرد و از این طریق اطلاعاتی در مورد وجود و محل منبع انتشار امواج به دست آورد.
وی خاطر نشان کرد: برای شنیدن صدای مواد و شکست سازهها از سنسورهای اولتراسونیک در محدوده ۲۰ کیلوهرتز تا یک مگاهرتز استفاده میشود و فرکانسهای متداول در این روش در محدوده ۱۵۰ الی ۳۰۰ کیلوهرتز هستند.
مدیر عامل این شرکت دانشبنیان به بیان کاربردهای این دستگاه پرداخت و خاطر نشان کرد: نشتیابی کف مخازن نگهدارنده سیالات چون نفت، نشتیابی خطوط لوله، نشتیابی شیرها، مکانیابی تخلیه الکتریکی در ترانسفورماتورها برای ارزیابی سلامت مخازن تحت فشار، مانیتورینگ آنلاین فرایند ساخت و تولید، مانیتورینگ سلامت سازههای عمرانی، پلها و مانیتورینگ تجهیزات دوار و توربینها از جمله کاربردهای این دستگاه به شمار میرود.
وی تصریح کرد: نمونه اول این دستگاه نمونه آزمایشگاهی است که شامل ۴ کانال و ۴ سنسور است و نمونهای که در حال حاضر تولید میکنیم، نمونه ۸ کانال و ۱۶ کانال است که برای کارهای صنعتی به کار میرود.
این فعال حوزه صنعت نفت با بیان اینکه این دستگاه بازرسی غیرمخرب برای پایش وضعیت فرایندها مثل خوردگی، سایش، ضربه، شکست در مخازن نفتی و لولههای گاز و در نمونههای آزمایشگاهی مثل کشش قرار داده میشود تا موقعیت ترک را شناسایی کند، گفت: این دستگاه را به نیروگاه شازند، دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه تفرش فروختهایم.
وی خاطر نشان کرد: نمونههای خارجی موجود است، ولی تقریباً سه، چهار برابر قیمت محصول ماست که برای کشور آلمان، ژاپن و آمریکا هستند. حدود ۲۰ دلار هزار صرفهجویی ارزی در هر دستگاه وجود دارد.
انتهای پیام