دندانپزشکی کودکان و بهداشت دهان و دندان کودکان
به نقل از دندانپزشکی کودکان اصفهان، نخستین تجارب کودکان از دندانپزشکی نقش مهمی در شکل‌گیری آینده سلامت دهان و دندان‌شان دارد. اگر در جستجوی هستید که پزشکانی دلسوز، صبور و مهربان داشته تا خاطره خوبی از دندانپزشکی در ذهن فرزندتان نقش ببندد، به مراجعه کنید. ما خدمات دندانپزشکی کودکان را در محیطی گرم و دوستانه ارائه می‌دهیم. ما در بر این باوریم که آموزش شیوه مراقبت از دندان بخش بزرگی از دندانپزشکی کودکان را تشکیل می‌دهد. بسیاری از کودکان مهم‌ترین عادت‌های بهداشت دهان و دندان را با مراجعه به دندانپزشک فرا می‌گیرند؛ مهم‌ترین این عادت‌های سرنوشت‌ساز عبارت‌اند از:
- مسواک زدن
- استفاده از نخ دندان
- جلوگیری از پوسیدگی دندان با روش‌هایی مانند فلورایدتراپی
بهترین دندانپزشکی در اصفهان در درمان فرزندان‌تان با در نظر گرفتن آینده نهایت تلاش خود را به کار می‌بندند تا خاطره‌ای لذت‌بخش از دندانپزشکی در ذهن کودکان نقش ببندد.
مشکلات دندانی کودکان
اصولاً برای این پرسش که “کودک چه زمانی باید دندان در بیاورد؟” نمی‌توان پاسخ دقیقی ارائه کرد، درست همان‌طور که نمی‌توان گفت کودک از چه زمانی شروع به راه رفتن می‌کند. به طور کلی اولین علائم ورم لثه‌ها در حدود ۶ ماهگی کودک دیده می‌شود. بعضی از کودکان زودتر از ۶ ماهگی و بعضی دیرتر دندان در می‌آورند. وراثت و عوامل ژنتیکی در دندان در آوردن کودک نقش مهمی دارد. اگر به خاطراتی که از دوران کودکی خودتان وجود دارد مراجعه کنید و یا اگر مادر بزرگ شما هم از آن دسته مادرانی بوده که زمان دندان در آوردن همه نوه‌هایش را ثبت می‌کرده است، می‌توانید انتظار داشته باشید که زمان و علایم در آوردن دندان در کودک شما هم شبیه به خودتان باشد.
دندان درد: اطراف دندان دردناک را تمیز نگه دارید. دهان را کاملاً با آب گرم بشویید یا با نخ دندان مواد غذایی گیر کرده بین دندان‌ها را خارج کنید. اگر درد تسکین نیافت، با کودکان تماس بگیرید. آسپرین یا کمپرس گرم را روی لثه یا دندان دردناک قرار ندهید. در صورت متورم بودن صورت کمپرس سرد روی آن بگذارید و به سرعت با متخصص تماس بگیرید.
گاز گرفتن یا بریدن زبان، لب یا گونه: برای کنترل ورم روی ناحیه‌های آسیب دیده یخ بگذارید. اگر زخم خونریزی داشت، با گاز پانسمان فشار ملایمی را روی زخم وارد کنید. چنانچه خونریزی با فشار قطع نشد، با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
افتادن دندان شیری: در این موارد می توان با دندانپزشک کودکان یا تماس بگیرید. این مورد اورژانسی نیست و در اکثر موارد هیچ درمانی لازم ندارد.
شکستگی یا لب پریدگی دندان: با دندانپزشک تماس بگیرید.
احتمال شکستگی فک: مانع حرکت فک شوید و کودک را به اورژانس نزدیکترین بیمارستان ببرید.
درآمدن دندان دائمی از پشت دندان شیری: این اتفاق بسیار متداول و معمولاً نتیجه نیفتادن دندان شیری در زمان روییدن دندان دائمی است. اگر کودک دندان شیری لق را تکان دهد، دندان معمولاً به خودی خود پس از دو ماه می‌افتد. اگر نیفتاد به کلینیک دندانپزشکی اطفال مراجعه کنید تا متخصص دندان را به سادگی از لثه خارج کند. پس از آن دندان دائمی در جای خود رشد می‌کند.
عاداتی که به دندان های کودک آسیب وارد می کند
دندان قروچه ی کودکان
والدین غالباً نگران دندان قروچه شبانه (براکسیسم) فرزندان خود هستند. والدین معمولاً هنگام خواب کودک متوجه دندان قروچه کردن می‌شوند یا این که با سایش و کوتاه شدن دندان مواجه می‌شوند.
اکثر موارد دندان قروچه نیازی به درمان ندارد. چنانچه سایش دندان بیش از حد باشد، گارد دندان کودکان برای استفاده شبانه ساخته می‌شود.
خوشبختانه کودک به مرور زمان دیگر دندان قروچه نمی‌کند. فشار دادن و ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر در سنین 6 تا 9 سالگی کاهش می‌یابد و دندان قروچه در سنین 9 تا 12 سالگی متوقف می‌شود. چنانچه فکر می‌کنید فرزندتان دندان قروچه می‌کند با دندانپزشک مشورت کنید.
مکیدن انگشت شست
مکیدن انگشت در کودکان طبیعی است و نوزادان و خردسالان انگشت شست یا دیگر انگشتان، پستانک و اشیاء دیگر را برای مکیدن به دهان می‌برند. از آنجایی که حرکت مکیدن شست آرام‌بخش است، باعث به خواب رفتن کودک می‌شود.
از شست و پستانک آسیب زدن به رشد صحیح دهان و مرتب بودن دندان‌ها است. شدت مکیدن بر بروز مشکلات دندانی اثر می‌گذارد.
چند پیشنهاد برای ترک عادت مکیدن شست:
- کودکان غالباً هنگام احساس ناامنی شست خود را می‌مکند. پس سعی کنید ریشه اضطراب را از بین ببرید.
- کودکانی که برای آرام شدن شست خود را می‌مکند، اگر والدین‌شان آنان را در آغوش بگیرند و آرام کنند، دیگر تمایلی به مکیدن شست نخواهند داشت.
- اگر کودک در موقعیت‌های دشوار از مکیدن شست خودداری کرد، به او جایزه بدهید و تشویق‌اش کنید.
- دندانپزشک اطفال نیز می‌تواند با توضیح دندان پی‌آمدهای انکشت شست کودک را تشویق به ترک این عادت کند.
دندانپزشک کودکان کیست؟
دندانپزشک کودکان یا اطفال پس از اتمام دوره دندانپزشکی دوره دو یا سه ساله دیگری را در زمینه دندانپزشکی کودکان و سلامت دهان و دندان کودکان از دوره نوزادی تا نوجوانی می‌گذراند. رویکردهای دندانپزشکی در دوره‌های نوزادی، خردسالی و نوجوانی از نظر شیوه رفتار با بیمار، نظارت بر رشد و رویش صحیح دندان و پیشگیری از بروز ناراحتی‌های دندانی در آینده متفاوت است. بیش از هر متخصص دیگری صلاحیت پرداختن به چنین امور حساسی را دارد.
روش های درمانی در دندانپزشکی کودکان
کشیدن دندان کودکان
تصمیم‌گیری در مورد لزوم کشیدن دندان را به عهده دندانپزشک کودکان بگذارید. این تصمیم با توجه به شرایط و نیازهای خاص هر کودک گرفته می‌شود. بعضی از دلایل کشیدن دندان فوریتی دندانی است که باعث عفونت دندان ، بیماری یا تروما شده و یا این که پوسیدگی شدید وجود دارد.
ترمیم دندان کودکان
ترمیم دندان عملی است که در آن دندان پوسیده یا آسیب دیده با دقت ترمیم می‌شود تا عملکردی مانند دندان سالم داشته باشد. بسیاری از ترمیم دندان با اصطلاح یاد می‌کنند، چون در این عمل مواد سنتزی داخل یا اطراف دندان قرار داده می‌شود. اگر دندان شیری کودک پوسیدگی داشته باشد، این دندان باید ترمیم شود تا از پخش شدن پوسیدگی به دیگر دندان‌ها جلوگیری شود. اگر درمان انجام نشود و پوسیدگی پخش شود، احتمال دارد دندان‌ها زودتر بیفتد.
دندان شیری به طور طبیعی باید تا زمان بیرون زدن دندان‌های دائمی از لثه در دهان بماند و نیروی وارد از دندان دائمی منجر به افتادن آن شود. چنانچه دندان شیری زودتر بیفتد، دندان یکی از دو سمت به طرف این فضای خالی می‌آید و مشکل به‌هم‌فشردگی دندان‌ها رخ می‌دهد.
ارتودنسی
ناهنجاری‌های فکی ـ دندانی یا نامرتبی دندان‌ها در سن 2 یا 3 سالگی قابل تشخیص است. درمان زودهنگام غالباً نیاز به درمان گسترده ارتودنسی در سنین بالاتر را کاهش می‌دهد.
ترمیم و درمان ریشه یا عصب کشی
به هسته مرکزی و داخلی دندان مغز دندان گفته می‌شود که عصب‌ها، رگ‌های خونی، بافت پیوندی و سلول‌های جبرانی را دربرمی‌گیرد. هدف از درمان ریشه یا عصب‌کشی در دندانپزشکی کودکان زنده نگه داشتن دندان آسیب دیده تا زمان رویش دندان دائمی است.
و صدمه‌های تروماتیک دلایل اصلی لزوم انجام عصب‌کشی است.
پیشگیری از آسیب دیدگی دندان‌های کودک
حفظ سلامت دندان‌های شیری بسیار مهم است. سهل‌انگاری در درمان پوسیدگی دندان غالباً مشکلاتی را در رشد دندان دائمی ایجاد می‌کند. وجود دندان شیری برای جویدن و خوردن، ایجاد فضا برای دندان دائمی و هدایت دندان به سمت موقعیت مناسب و امکان‌پذیر ساختن رشد طبیعی استخوان‌های فک و عضله‌ها مهم است. دندان شیری بر رشد گفتار نیز اثر می‌گذارد و در حفظ زیبایی مهم است.
برای مراقبت از دندان های شیری،رعایت نکات زیر حائز اهمیت است :
رژیم غذایی مناسب
عادت‌های غذایی سالم به معنای داشتن دندان‌های سالم است. کودکان باید غذاهای متنوع از پنج گروه غذایی اصل بخورند. مصرف اکثر تنقلات مورد علاقه کودکان پوسیدگی دندان را به دنبال دارد. هر چه تنقلات بیشتری مصرف شود، احتمال پوسیدگی دندان افزایش می‌یابد. سعی کنید از مواد مغذی مانند سبزیجات، ماست و پنیر کم چربی برای میان وعده‌های کودک استفاده کنید.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
با رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توان باکتری‌ها و ذرات مواد غذایی را که ترکیب‌شان به پوسیدگی منجر می‌شود، از دهان خارج کرد. برای تمیز کردن دندان کودکان می‌توان با گاز پانسمان مرطوب یا دستمال تمیز پلاک و جرم دندان و لثه پاک کرد. تنها بطری پری که می‌توانید کودک را با آن روی تخت بگذارید، بطری آب است.
کودکان بزرگتر باید دندان‌ها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنند. حتماً بر تعداد وعده‌های مصرف تنقلات و میان وعده‌های قندی نظارت کنید و با در مورد جرم گیری دندان کودکان با پزشک مشورت نمائید .
دندانپزشک کودکان با فلورایدتراپی یا فیشور سیلانت (شیاربندی دندان) از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. فیشور سیلانت روی دندان‌های آسیا به کار برده می‌شود تا از پوسیدگی سطوحی جلوگیری شود که تمیز کردن آنها سخت است.
مسواک مناسب برای کودکان
مسواک زدن یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان است. به خاطر بسپارید که کودک باید خمیردندان را پس از مسواک زدن تف کند تا فلوراید بیش از اندازه جذب نکند. چنانچه فلوراید به مقدار زیاد در دهان بماند، کودک به عارضه‌ای به نام فلوروزیس مبتلا می‌شود. چنانچه سن کودک بسیار کم باشد یا نتواند خمیر دندان را تف کند، می‌توانید از خمیر دندان بدون فلوراید استفاده کنید یا از مقدار بسیار کمی خمیر دندان در حد یک نخود استفاده کنید.
فلوئور عنصری است که سودمندی آن برای دندان اثبات شده است. بااین حال مقدار بسیار کم یا زیاد فلوراید به دندان آسیب می‌زند. کم بودن آن باعث می‌شود دندان آن‌قدر قوی نباشد تا بتواند در برابر پوسیدگی مقاومت کند. از سوی دیگر مصرف بیش از اندازه فلوراید در سنین پیش از دبستان منجر به فلوروزیس دندانی می‌شود که تغییر رنگ دندان‌های دائمی از سفید گچی تا حتی قهوه‌ای را در پی دارد.
منبع: