یکی از محبوب‌ترین الگوهای بازگشتی، الگوی سر و شانه می‌باشد که معمولا بعد از‌مشاهده این الگو می‌توان انتظار یک حرکت پرقدرت از سهم، در خلاف جهت روند قبلی داشت. به طور کلی این الگو در دو مدل الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم می‌شوند.
شناخت الگوهای قیمتی در جهت کسب سود از بازار سرمایه، بسیار کارآمد و ثمر‌بخش می‌باشد. لذا هر شخص که قصد فعالیت تخصصی در این بازار را دارد، لازم است با این الگوهای قیمتی آشنا باشد.
دوره تحلیل تکنیکال کلاسیک را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد.
۱. الگوهای ( یک نوع الگو ادامه دهنده است): این نوع الگوها در میانه یک روند صعودی یا نزولی نمایان می‌شوند و ادامه‌دار بودن روند را تایید می‌کنند.
۲. الگوهای : این نوع الگوها صعودی و یا نزولی پدید می‌آیند و نشان از تغییر جهت روند دارند.
اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه:
الف) سر: الگوی سر و شانه از سه قله و یا سه دره تشکیل می‌شود و بلند‌ترین آن‌ها که همیشه در وسط قرار‌دارد، اصطلاحاً «سر» نامیده می‌شود.
ب) شانه‌ها: به دو قله یا دره مجاور در این الگو «شانه» گفته می‌شود که همواره ارتفاع کمتری نسبت به سر دارند.
ج) خط گردن: در‌این الگو، خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می کند اصطلاحاً خط گردن نامیده می‌شود. هر چه شیب خط گردن ملایم‌تر باشد، آن خط از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشد.
سر و شانه سقف:
این‌الگو در‌انتهای نمایان می‌شود و باعث نزولی شدن روند و افت چشم‌گیر قیمت سهم خواهد شد. کسب سود از الگوی سر و شانه کف، فقط در امکان‌پذیر می‌باشد.
الگوی سر و شانه سقف در ایزی چارت
سر و شانه کف:
این الگو در انتهای روند نزولی نمایان می‌شود و باعث صعودی شدن روند و رشد سریع قیمت سهم خواهد شد. در بازار سرمایه ایران از این الگو برای کسب سود استفاده می‌شود.
الگوی سر و شانه کف در ایزی چارت
استراتژی کسب سود:
ورود به سهم بعد از مشاهده الگوی سر و شانه کف به وسیله ارسال سفارش خرید صورت می‌گیرد و با رشد قیمت بعد از شکست خط گردن می‌توان با کسب سود پیش‌بینی شده از معامله خارج شد.
ورود به معامله بعد از‌مشاهده الگوی سر و شانه سقف به وسیله ارسال سفارش فروش صورت می‌گیرد. البته این امکان در بازار بورس و فرابورس ایران، وجود ندارد و تنها در بازار‌های آتی می‌توان با ، وارد معامله شد. در‌این صورت با نزول قیمت بعد از‌شکست خط گردن می‌توان با کسب سود مورد انتظار، از معامله خارج شد.
حد ضرر:
در الگوی سر و شانه کف، حد ضرر را می‌توان کمی پایین‌تر از شانه راست قرار داد و در الگوی سر و شانه سقف، حد ضرر را می‌توان کمی بالاتر از شانه راست در‌نظر گرفت. در برخی از حالات ممکن است شانه راست تقریباً هم‌ارتفاع قسمت سر الگو قرار گیرند که در این صورت می‌توان حد ضرر را حوالی قیمت سرِ‌الگو، به عنوان یک حد ضرر مطمئن‌تر قرار داد.
حد سود:
حد سود در این الگوها، به فاصله نقطه راسی سر از خط گردن بستگی دارد. در الگوی سر و شانه کف بعد از شکست خط گردن انتظار می‌رود قیمت حداقل به اندازه فاصله راس سَر از خط گردن، به رشد خود ادامه دهد. در الگوی سر و شانه کف می‌توان حد سود دوم را مطابق شکل به اندازه قیمت ابتدایی موج ورودی در نظر گرفت.
در الگوی سر و شانه سقف بعد از شکست خط گردن انتظار می‌رود که حداقل به اندازه فاصله راس سر از خط گردن، شاهد افت قیمت باشیم. در این الگو می‌توان حد سود دوم را مطابق شکل به اندازه قیمت ابتدائی موج ورودی در نظر گرفت.
جهت انجام معامله مطمئن‌تر و کسب سود با ریسک کمتر، توصیه می‌شود که علاقه‌مندان، مباحث را به‌تنهایی مبنای تصمیم‌گیری خود برای انجام معامله قرار ندهند و در کنار آن، به یاد‌گیری مباحث ، و بپردازند.
سوالات متداول
الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
به دو دسته، الگوهای ادامه دهنده و الگوهای بازگشتی.
الگوی سر و شانه از چه بخش‌هایی تشکیل می‌شود؟
الگوی سر و شانه از سه قله و یا سه دره تشکیل می‌شود. بلند‌ترین آن‌ها که همیشه در وسط قرار‌دارد، اصطلاحاً «سر» نامیده می‌شود. به دو قله یا دره مجاور در این الگو «شانه» گفته می‌شود که همواره ارتفاع کمتری نسبت به سر دارند. همینطور خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می کند خط «گردن» نامیده می‌شود. هر چه شیب خط گردن ملایم‌تر باشد، آن خط از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشد.
الگوی سر و شانه کف چیست؟
این الگو در انتهای روند نزولی نمایان می‌شود و باعث صعودی شدن روند و رشد سریع قیمت سهم خواهد شد. در بازار سرمایه ایران از این الگو برای کسب سود استفاده می‌شود.
استراتژی کسب سود در الگوی سر و شانه سقف چگونه است؟
ورود به معامله بعد از‌مشاهده الگوی سر و شانه سقف به وسیله ارسال سفارش فروش صورت می‌گیرد. البته این امکان در بازار بورس و فرابورس ایران، وجود ندارد. تنها در بازار‌های آتی می‌توان با ارسال سفارش فروش، وارد معامله شد. در‌این صورت با نزول قیمت بعد از‌شکست خط گردن می‌توان با کسب سود مورد انتظار، از معامله خارج شد.