کارشناسی فرش دستباف یکی از کارهای تخصصی و سخت می باشد که به منظور قیمت گذاری و انجام محاسبه ارزش قالی دست بافت انجام می شود. این موضوع آنقدر مهم و کار تخصصی می باشد که حتی رشته دانشگاهی و آموزش آکادامیکی نیز به عنوان کارشناس فرش در حال تدریس می باشد. به طور دقیق به بررسی موارد و نکاتی که لازم است برای کارشناسی فرش دستباف انجام شود تا بتوان محصول مرغوب و با کیفیت را از یک قالی بی کیفیت و ارزان قیمت تشخیص داد را برای شما بیان کنیم، فراموش نکنید که ما به هیچ وجه کار کارشناسی فرش انجام نمی دهیم
کارشناسی فرش دستباف و انجام گام به گام آن
همانطور که گفتیم کارشناسی فرش دستباف کاری حرفه ای می باشد و علاوه بر شناخت آکادامیک آن نیاز به تجربه می باشد، شاید در نگاه اول شما یک قالی را بسیار خوب تشخیص داده و قیمت آن را بسیار بالا حدس بزنید، اما اگر همان قالی را یک کارشناس خبره بررسی کند نظر متفاوتی با شما داشته باشد. اما سوال اینجاست که برای ارزیابی قیمت یک کارشناس به چه مواردی دقت می کند که شاید شما آنها را ندانید و از چشم شما دور بماند؟ اگر می خواهید تمام این موارد را متوجه شوید بهتر است تا پایان مقاله همراه ما باشید.
- فرق قالی با فرش ( اولین کار کارشناسی فرش دستباف )
شاید این موضوع برای کسی که کمی اطلاعات در مورد ارزیابی و قیمت گذاری فرش دارد کمی تعجب بر انگیز باشد ولی ممکن است فردی حتی برای ارزیابی قیمت و نحوه محاسبه آن از این موضوع نیز بی خبر باشد که قالی با فرش متفاوت است.
در واقع فرش یک واژه عمومی می باشد که هرگونه گستردنی را شامل می شود، قالی، قالیچه، گلیم، جاجیم و… از جمله این گزینه ها می باشد، در حالی که قالی تنها به فرش هایی که پرز داشته باشند گفته می شوند.
در مورد قالیچه نیز باید گفت فرقش با قالی در متراژ آن می باشد، زمانی که قالی شما کمتر از 6 متر باشد در اصطلاح به آن قالیچه گفته می شود که برای بافت پشتی نیز از آنها استفاده می شود، پس در ابتدای کار با اولین کار کارشناسی فرش آشنا شدید.
- محل بافت قالی
شاید جالب باشد بدانید که شما می توانید از محل بافت قالی در مورد موارد بسیار زیادی اطلاعات کسب کنید، احتمالاً اگر کمی در مورد کارشناسی فرش دستباف کار کرده باشید موارد این چنینی زیاد شنیده باشید که مثلاً (اراک) از تبریز ارزان قیمت تر می باشد.
در واقع چه به طور ناخودآگاه و چه خودآگاه باید قبول کنیم که محل بافت یک قالی در نوع کیفیت و محصول بافته شده تاثیر گذار است، البته این موضوع قطعی نمی باشد ولی قاعده کلی به این شکل می باشد. مواردی همچون روش‌ها و سبک بافت، طرح های استفاده شده، نقشه ها و نگاره های اصیل محلی که بکار می رود، تنوع رنگ‌آمیزی طرح‌ها و نقش‌ها و نیز چگونگی تهیه و آماده سازی مواد اولیه رنگ آمیزی و طرح تولیدی در مناطق مختلف جغرافیایی متفاوت می باشد و بر روی قیمت گذاری فرش و تابلو فرش منظره شما موثر می باشد.
- بافت قالی مهمترین قسمت کارشناسی فرش دستباف
بعد از دو مرحله قبل به سراغ اصلی ترین قسمت ارزیابی و قیمت گذاری یک قالی می رویم که آن هم بافت می باشد، از آنجایی که این موضوع کمی کلی و دارای قسمت های مختلفی می باشد سعی کردیم آن را در 5 قسمت و نکته مجزا بررسی کنید.
نکته اول) به موارد اولیه مصرفی در بافت قالی دقت کنید، در چله، پود و خامه می تواند از جنس های مختلفی مانند ابریشم و پشم استفاده شود که می تواند در محاسبه قیمت گذاری شما موثر باشند.
نکته دوم) بسیار حساس می باشد و انتخاب اشتباه آن می تواند نتیجه کار را به طور کلی تحت الشعاع قرار دهد، شما لازم است برای یک نقشه خوب و ایده آل به چندین مورد دقت کنید:
- طرح نقشه 2. رنگ‌آمیزی نقشه 3. اندازه نقشه 4. رج شمار نقشه 5.مقبولیت نقشه
نکته سوم) صاف و یکنواخت بودن بافت قالی نیز از دیگر مواردی می باشد که دقت به آن بسیار مهم و اساسی می باشد، در اصطلاح دَمِ کار (ابتدای شروع بافت) باید صاف باشد تا کار تا انتها دارای کیفیت و یکنواختی بالایی باشد، در غیر اینصورت قالی شما معیوب شده و در محاسبه قیمت آن خریدار ایراد خواهد گرفت.
نکته چهارم) در هنگام ارزش دهی به یک فرش دستباف یکی از موارد مهم انطباق بافت با نقشه می باشد، انجام اینکار انسجام و انطباق کار شما را بسیار بالا می برد و در کارشناسی فرش دستباف در این زمینه نمره قبولی خواهید گرفت.
نکته پنجم) مورد بعدی مساحت قالی بافته شده می باشد، در واقع هر چه اندازه قالی و تابلو فرش بیشتر باشد در محاسبه قیمت و ارزیابی ان ارزش بالاتری پیدا می کند، البته در این موضوع لازم است که نسبت اندازه طول و عرض رعایت شود.
- رج شمار قالی
در بین گزینه هایی که تا به الان بررسی کردیم موردی که در مورد آن صحبتی نکردیم ظرافت کار و قالی می باشد که اگر دقت کرده باشید یکی از نکات بسیار مهمی می باشد که خریداران برای بررسی قیمت به آن توجه می کنند.
به همین خاطر در کارشناسی فرش دستباف نیز به این موضوع بسیار دقت می شود، تعاریف مختلفی برای رج شمار استفاده می شود که استانداردترین آن “تعداد ریشه یا گره‌های موجود در ابعادی مربعی قالی به اندازه 10cm*10cm می باشد” که طبیعتاً همانطور که حدس زدید هر چقدر این تعداد بالاتر باشد نشان دهنده کیفیت بیشتر قالی می باشد.
- شرایط حاکم بر اقتصاد فرش
شاید موضوعی که به آن در قیمت گذاری و کارشناسی فرش دستباف کمتر دقت شده است ارزیابی بازار و شرایط اقتصادی می باشد، موضوعی که همیشه باید مورد دقت باشد بازار عرضه و تقاضا می باشد.
در خیلی از موارد مشاهده می شود که کارشناسان بدون دقت به این موضوع مبادرت به قیمت گذاری فرش می کنند که با اینکار در گاهی از موارد موجب ایجاد رکود شدید در بازار فرش و خرید و فروش آن می شوند.
کارشناسی فرش دستباف و شناخت قالی معیوب
بعد از تمام مواردی که تا به اینجای کار در مورد کارشناسی فرش دستباف ارائه کردیم لازم است به این موضوع نیز دقت کنیم که؛ مشکلات و معایبی نیز در بافت قالی و تابلو فرش ها وجود دارد که لازم است آنها را برای قیمت گذاری و ارزیابی بشناسیم و در محاسبه خود دخیل کنیم تا اینکار را به روش و نحوه صحیح انجام دهیم.
اینکه ما بخواهیم به طور دقیق و کامل در مورد این موضوع صحبت کنیم خارج از بحث خواهد بود و به همین خاطر آن را به طور کامل و دقیق در مقاله شناخت قالی معیوب معرفی کرده ایم و سعی داریم به طور تیتر وار و با توضبح مختصر هر یک را برای شما معرفی کنیم:
قالی معیوب و 9 مشخصه آن:
- به طور قطع نقشه و طرح اصالت یک قالی را مشخص می کند که در صورت استفاده از معیارهای خارجی شما اصیل بودن طرح و قالی را از بین برده اید که ایم موضوع نقش بسیار مخربی در قیمت گذاری و محاسبه ارزش دارد.
- شما لازم دارید برای یک قالی ارزشمند تمام مواردی که در مورد بافت قالی لازم است را رعایت کنید، از مواد اولیه مناسب گرفته تا انتخاب بافنده حرفه ای و دقت به رج بندی قالی که از جمله مهمترین موضوعاتیست که باید رعایت شود.
- مشکل بعدی که بسیار رایج می باشد و موجب افت قیمت می شود بالا زدگی یا افزایش طول قالی می باشد که بر اثر استفاده از مواد، نخ و خامه اولیه ضخیم ایجاد می شود. برعکس این موضوع نیز که به پایین زدگی قالی معروف است نیز وجود دارد.
- عدم تقارن در بافت قالی که گاهاً باعث می شود طرح متناسب با نقشه پیش نرفته و در انتهای کار وقتی قالی را مورد بررسی و کارشناسی قرار می دهید متوجه عدم تقارن گل ها و نقوش شوید.
- موضوعی که شاید بتوان گفت تنها، کسی که به کارشناسی فرش دستباف آشنا باشد می تواند به آن پی ببرد، پوکی قالی می باشد، استفاده از چله های زخیم برای کم کردن زمان و مواد اولیه لازم باعث تولید یک قالی در اصطلاح پوک می شود که کارشناسان با پی بردن و فهمیدن این موضوع در محاسبه قیمت قالی آن را لحاظ خواهند کرد.
- در مورد قالی ها و فرش های ترنج دار این موضوع که ترنج به طور دقیق در مرکز باشد برای ارزیابی و ارزش گذاری قالی بسیار حائذ اهمیت می باشد، پس ترنج داشتن قالی را فراموش نکنید.
- موضوعی که متاسفانه در حال گسترش نیز می باشد و لازم است برای کارشناسی فرش دستباف به آن بسیار دقت کنید عدم وجود “چند چین یک پود” می باشد که به جای استفاده پود بعد از هر رج بافتن اینکار را برای صرفه جویی در مواد اولیه بعد از هر چند رنج انجام می دهند که بسیار اشتباه است.
- رنگ آمیزی قالی را فراموش نکنید، استفاده از تناسب رنگی، هماهنگی رنگ حاشیه و متن قالی و رنگ لچک ها با ترنج بسیار مهم می باشد، در کارشناسی قیمت و محاسبه به قالی در اصطلح بدرنگ دقت کنید.
و معایب دیگری نیز وجود دارد که بهتر است در مورد نحوه کارشناسی فرش دستباف بدانید که ما سعی کردیم در اینجا مهمترین آن را برای شما بیان کنیم.
عوامل موثر بر قیمت گذاری تابلو فرش
بعد از بافت تابلو فرش، مسئله ای که برای بافنده اهمیت زیادی دارد، قیمت گذاری تابلو فرش است که می تواند نشان دهنده کیفیت عملکرد و توانایی او باشد. عوامل گوناگونی در قیمت گذاری تابلو فرش مؤثر هستند که هر هنرمند و بافنده فرش باید با آنها آشنا باشد تا تابلو فرش خود را مطابق با ارزش واقعی آن، به قیمت منصفانه ای بفروشد.